Rynek kosmetyczny
Kosmetyki polskim dobrem eksportowym. Najnowsze dane z raportu Kosmetycznych
Zgodnie z najnowszymi danymi Polska jest jednym z czołowych unijnych i światowych eksporterów kosmetyków. Wśród krajów należących do Unii Europejskiej zajmujemy piąte miejsce, na świecie – dziewiąte. To kolejny awans na przestrzeni ostatnich lat – konsekwentnie, z roku na rok pniemy się w górę. Co czyni sektor kosmetyczny tak odpornym na zawirowania gospodarcze, polityczne i społeczne?
Eksport stanowi bardzo ważny punkt na mapie działań organizacji branżowej. Dla nas ma on szczególne znaczenie, rodzimy rynek jest bowiem silnie konkurencyjny i to ekspansja zagraniczna daje możliwości dalszego rozwoju sektorowym przedsiębiorcom. Działamy zatem w trzech obszarach, żeby wspierać biznes w zakresie eksportu: wystawiamy certyfikaty eksportowe do krajów poza Unią Europejską, pracujemy z administracją w Polsce i Europie na rzecz znoszenia barier eksportowych oraz reprezentujemy sektor, wszędzie tam, gdzie mamy możliwość pokazania jego unikalnych zalet.
Każdego roku ekspertki Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego są zapraszane w charakterze prelegentek na najważniejsze branżowe wydarzenia targowe na Starym Kontynencie i w innych zakątkach globu. Skuteczna prezentacja sektora wymaga od naszego zespołu pozyskania i interpretacji najnowszych dostępnych danych, charakteryzujących rynek kosmetyczny w Polsce. Różne metodologie badawcze, rozstrzał w publikowaniu poszczególnych raportów, niejednolity dobór danych do analiz – to wszystko regularnie spędza nam sen z powiek.
Kiedy więc rozpoczęliśmy prace nad naszym własnym raportem o stanie branży „Kosmetyczna Polska”, jednym z naszych celów stało się przygotowanie danych w taki sposób, by maksymalnie precyzyjnie porównywały one m.in. przepływy handlowe kosmetykami. Jako pierwsi w Polsce, wspólnie z Instytutem WiseEuropa, przedstawiliśmy dane dotyczące handlu zagranicznego na podstawie Nomenklatury Scalonej (ang. Combined Nomenclature, CN), czyli europejskiej klasyfikacji towarów stosowanej w statystykach handlu zagranicznego. Jest to podstawowy element Wspólnej Taryfy Celnej UE. Występuje jako rozwinięcie zharmonizowanego systemu klasyfikacji (ang. Harmonized System, HS) opracowanego przez Światową Organizację Celną. Staraliśmy się też ująć je w maksymalnym dostępnym dla nas horyzoncie czasowym, tj. za lata 2004–2023, by pozwolić czytelnikom raportu jeszcze lepiej zrozumieć, jak sektor ewoluował w ciągu niemal dwóch dekad, jakie zmiany zachodziły na rynkach międzynarodowych w handlu (struktura i wolumen) i jak kształtowała się dynamika produkcji.
Pozycja Polski coraz mocniejsza
Nasz kraj odgrywa coraz istotniejszą rolę w światowym handlu kosmetykami. Wartości eksportu i importu kosmetyków w Polsce dynamicznie rosły w ciągu ostatnich dwudziestu lat, odzwierciedlając rozwój całej branży. Od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. eksport kosmetyków wzrósł 8-krotnie, a PKB 3,6-krotnie. Dziś eksportujemy produkty na rynki zagraniczne proporcjonalnie w większym stopniu w porównaniu do PKB. W porównaniu z 2022 r. w 2023 r. Polska odnotowała kolejny skok w górę i aktualnie jest dziewiątym eksporterem kosmetyków na świecie (3,8% – udział w eksporcie) i piątym w Unii Europejskiej (8%). Udział Polski w światowym PKB stanowi ok. 1%, natomiast w światowym eksporcie kosmetyków wynosi już 3,8% (dla porównania w 2022 r. było to 3,3%, co dawało nam 12. pozycję).
Przy okazji przytaczania powyższych wyników warto dodać, że pomimo że kosmetyki stanowią stosunkowo niewielki procent całkowitego eksportu w eksporcie poszczególnych krajów (np. w UE 27 –1,1%), to Polska pozytywnie się tu wyróżnia. Jesteśmy na czwartym miejscu w tej kategorii w Unii Europejskiej – 1,6% udziału – przewyższając tym samym średnią unijną oraz światową.
Średnioroczna stopa wzrostu (CAGR) eksportu kosmetyków kształtuje się na bardzo wysokim poziomie – od 2004 roku wynosi 11,7%, a w ostatnich dziesięciu latach – 9,1%. Pomimo że Polska jest samowystarczalna w produkcji niektórych rodzajów kosmetyków, importowane są również produkty z zagranicy, co znacząco zwiększa możliwość zaspokojenia potrzeb rynku lokalnego.
Oczywiście najwyraźniejszy wzrost obrotów handlowych widać od momentu przystąpienia Polski do UE dokładnie 20 lat temu. Przyniosło ono możliwość uczestnictwa w handlu wewnątrzunijnym – wyeliminowało cła i ograniczenia ilościowe w handlu z innymi państwami członkowskimi. Dzięki temu udział w handlu intra-UE znacznie się zwiększył, a Polska stała się integralnym elementem łańcuchów dostaw w Europie. Obecnie na rynek unijny trafia 65% całego eksportu kosmetyków i wartość ta systematycznie rośnie (w 2004 r. wynosiła 52%). Ale warto wspomnieć, że branża kosmetyczna jeszcze przed wejściem do UE, od 2002 r. zaczęła notować nadwyżki w handlu. W 2023 r. saldo handlu kosmetykami również było dodatnie i wyniosło imponujące 2,4 mld EUR, co jest rekordowym wynikiem w analizowanym okresie. Od przystąpienia do wspólnego rynku Unii Europejskiej skumulowane saldo handlu kosmetykami w latach 2004-2023 wyniosło 22,3 mld EUR. Stosunek eksportu do importu kosmetyków w Polsce w 2023 r. wyniósł 1,72. Oznacza to, że wartość eksportu była o 72% większa niż wartość importu. W porównaniu do średniej UE27, gdzie ten wskaźnik wyniósł 1,54, Polska wypadła korzystnie, co świadczy o relatywnej konkurencyjności produktów kosmetycznych z Polski na rynkach zagranicznych.
Co mówi obserwatorom rynku ten dynamiczny rozwój handlu kosmetykami w Polsce? Świadczy przede wszystkim o potencjale naszego sektora na przyszłość. Rosnące zapotrzebowanie na rynkach zagranicznych czy stale rozwijająca się baza produkcyjna pozwalają przypuszczać, że Polska nadal będzie odgrywać istotną rolę w globalnym handlu kosmetykami. To również szansa dla rozwoju współpracy z innymi krajami, zarówno w ramach Unii Europejskiej, jak i poza nią. Dalsza ekspansja na rynki zagraniczne może przyczynić się do zwiększenia znaczenia sektora kosmetycznego w Polsce na arenie międzynarodowej oraz do rozbudowy bazy przemysłowej – a w konsekwencji do wzrostu gospodarczego kraju.
Dlaczego „dobre, bo polskie”? Co sprawia, że Polska rozwija się w eksporcie?
Mówiąc o eksporcie, nie da się pominąć faktu, że Polska od wielu lat jest miejscem, które wybierają na siedzibę swoich zakładów produkcyjnych firmy z całego świata. Wpływa to pozytywnie na rozwój rynku wewnętrznego, ale również ma swoje przełożenie na wyniki w eksporcie. Wyprodukowane w Polsce produkty, rodzime i globalnych producentów, w momencie opuszczenia granic Polski, wszystkie sumują się na uzyskiwany wynik eksportowy. Zachęca to kolejnych graczy, chcących wykorzystać potencjał i know-how polskiego rynku kosmetycznego. To z kolei w coraz większym stopniu wpływa na wzrost znaczenia Polski (jako eksportera), która staje się coraz bardziej liczącym się graczem na światowej scenie kosmetycznej.
To, co wyróżnia produkty kosmetyczne „made in Poland”, to przede wszystkim wysoka jakość, innowacyjność i konkurencyjne ceny. Zwiększeniu konkurencyjności polskich produktów sprzyja też dynamiczny rozwój sektora kosmetycznego w Polsce wspierany przez inwestycje w badania i rozwój, nowoczesne technologie. Korzystne położenie geograficzne i rozwinięta infrastruktura transportowa także wpływają pozytywnie na eksport kosmetyków z Polski do różnych części świata. Czy pozycji eksportowej w Polsce nic i nikt nie zagraża? Jakie obserwujemy trendy w tym zakresie?
Pełen raport o stanie branży „Kosmetyczna Polska” można pobrać bezpłatnie ze strony www.kosmetyczni.pl. Więcej danych z raportu oraz odpowiedzi na poniższe pytania zaprezentuję podczas wystąpienia w ramach listopadowego Kongresu Świata Przemysłu Kosmetycznego.
***
O Polskim Związku Przemysłu Kosmetycznego (Kosmetyczni.pl)
Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, jako jedyna organizacja w Polsce, reprezentuje i wspiera cele strategiczne przedsiębiorców wyłącznie branży kosmetycznej. Od 22 lat jest aktywnym głosem sektora w procesie stanowienia prawa. Skutecznie współpracuje na co dzień z instytucjami administracji polskiej i europejskiej, a razem z firmami członkowskimi wypracowuje i wdraża rozwiązania, które prowadzą do rozwoju rynku kosmetycznego w Polsce, który dziś jest 5. w Unii Europejskiej.
Związek należy do Cosmetics Europe – europejskiej organizacji branżowej i Konfederacji Lewiatan – najbardziej wpływowej organizacji pracodawców w Polsce. Angażuje się też w działania budujące pozycję sektora za granicą – wspiera promocję eksportu polskich kosmetyków, buduje sieć partnerstw i wspólnie z partnerami znosi bariery w handlu międzynarodowym. Organizacja pełni również funkcję platformy wymiany doświadczeń – edukuje i szkoli firmy, podnosząc jakość całego sektora. Od 18 lat prowadzi też projekt społeczny Fundacja Piękniejsze Życie.
Związek skupia ponad 250 firm, w tym producentów i dystrybutorów kosmetyków, laboratoria, firmy doradcze i ośrodki dydaktyczne, a także ich partnerów około branżowych – dostawców opakowań i surowców. Zrzesza i działa na rzecz zarówno startupów, małych, rodzinnych przedsiębiorstw, jak i dużych, międzynarodowych korporacji i największych polskich firm kosmetycznych, które w atmosferze wzajemnego szacunku i zaufania działają razem skutecznie, zachowując przy tym wszelkie zasady konkurencji. Więcej informacji na stronie www.kosmetyczni.pl.
Dodatkowe informacje
Artykuł został opublikowany w kwartalniku „Świat Przemysłu Kosmetycznego” 3/2024