Skóra dojrzała. Produkty i składniki dedykowane dojrzałej cerze

Kategoria: Artykuł Surowce kosmetyczne
7 min. czytania

O skórze dojrzałej mówimy po 45. roku życia, kiedy normą jest odwodnienie skóry, matowość oraz brak blasku. Zostają utrwalone zmarszczki mimiczne i statyczne, pojawiają się przebarwienia, zażółcenia skóry. Uwagę zwraca widoczna bruzda nosowo-wargowa i zmniejszona elastyczność skóry czyli powstają tzw. „chomiczki”. Zaburzenia dotyczące skóry dojrzałej to najczęściej opadająca powieka, szary i nierówny koloryt skóry, trwały rumień, duże naczynka oraz melasma, objawiająca się zmianą zabarwienia skóry pod wpływem ekspozycji na promieniowanie UV. Wraz z wiekiem pojawiają się również uszkodzenia komórek. W tym okresie dochodzi do starzenia się mitochondriów oraz uszkodzenia DNA mitochondriów, a po 50. roku życia do starzenia komórkowego. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na podstawowe elementy pielęgnacji tego typu cery poprzez nawilżanie oraz stymulację komórek skóry do zwiększonej produkcji kolagenu i elastyny zarówno przez dostarczanie odpowiednich składników aktywnych jak również stosowanie mechanicznego lub chemicznego złuszczania naskórka.

Producenci chcąc sprostać wymaganiom skóry dojrzałej, aby była w jak najlepszej kondycji wprowadzają do formuły produktów składniki o działaniu przeciwzmarszczkowym, ujędrniającym, nawilżającym, rewitalizującym i odżywczym. Różnorodność składników odżywczych dla skóry dojrzałej sprawia, że wraz z wiekiem i postępującymi zmianami warto wybierać produkty z coraz większą zawartością substancji aktywnych.

Fizjologia starzenia się skóry

Zmiany wewnątrzpochodne (endogenne) związane z procesem starzenia się skóry rozpoczynają się w wieku 30 lat i zachodzą w naskórku, skórze właściwej oraz tkance podskórnej. Starzenie mimiczne skóry rozpoczyna się od powtarzających się ruchów mięśni, powodujących mimiczne kurczenie się i rozkurczanie skóry właściwej, doprowadzając do pojawienia się pierwszych zmarszczek. Po 40. roku życia w wyniku zaprogramowanych genetycznie zmian we wszystkich warstwach skóry, dochodzi do stopniowej utraty jędrności, a malejąca ilość kolagenu i elastyny osłabia napięcie skóry na twarzy. Po utracie napięcia, pojawieniu się zmarszczek oraz zwiotczeniu skóry rozpoczyna się proces chronologicznego starzenia skóry. Starzenie skóry wywołane brakiem równowagi hormonów płciowych żeńskich pojawia się natomiast około 50. roku życia. Znaczna utrata gęstości skóry, zmiany w poziomie jej nawilżenia oraz suchości prowadzą do zmniejszenia elastyczności połączeń pomiędzy skórą właściwą a naskórkiem. Podczas przekwitania dochodzi do zaburzenia naturalnego, dobowego rytmu skóry. W efekcie proces odnowy komórkowej spowalnia, zmniejsza się struktura lipidowa skóry a siatka komórek tkanki podskórnej ulega deformacji. Skutkiem takich zmian jest utrata struktury podporowej oraz zmiana owalu i rysów twarzy.

Drugi typ przedwczesnego starzenia skóry to starzenie zewnątrzpochodne (egzogenne) uwarunkowane jest w głównej mierze działaniem czynników środowiskowych takich jak: promieniowanie UV, zanieczyszczenia środowiska czy niewłaściwa pielęgnacja skóry.

Obydwa typy starzenia się skóry łączą wspólne mechanizmy biologiczno-chemiczne i molekularne. Mechanizmy te nakładają się i oddziałują wzajemnie na siebie 1, 2.

Produkty do demakijażu dedykowane cerze dojrzałej

Oczyszczanie skóry należy wykonywać przy użyciu delikatnych mleczek, żeli bądź pianek, niezaburzających warstwy ochronnej skóry, która po 45. roku życia ma coraz większą skłonność do przesuszania. Wraz z upływem wieku zwiększa się grubość warstwy rogowej naskórka, natomiast zmniejsza się liczba komórek w warstwie rozrodczej naskórka, w konsekwencji proces odnowy naskórka trwa trzy razy dłużej niż 28 dni. Zmniejsza się także ilość spoiwa międzykomórkowego co doprowadza do zwiększonej przeznaskórkowej utraty wody. Dlatego bardzo istotne jest oczyszczanie twarzy produktem, który będzie zawierał delikatne drobinki złuszczające martwe komórki naskórka, bądź uwodorniony olej rycynowy w formie drobnych, woskowych cząsteczek i kwas cytrynowy aby każdego dnia pobudzać komórki do regeneracji i odżywienia skóry. Do formuły produktu oczyszczającego możemy wprowadzać na przykład olej z nasion słonecznika, bogaty w lecytynę, witaminę E i kwasy tłuszczowe. Jego zadaniem jest odbudowa ochronnej warstwy lipidowej skóry, wygładzenie i poprawa elastyczności.

Wskazane jest, aby po oczyszczeniu skóry, dwa razy w tygodniu wykonać peeling w celu głębszego oczyszczenia skóry oraz złuszczenia zewnętrznej warstwy rogowej. Podczas eksfoliacji cery dojrzałej, wrażliwej, z rozszerzonymi naczyniami wprowadzamy peeling enzymatyczny na przykład na bazie kwasu glikolowego, natomiast dla cery dojrzałej, suchej, peeling chemiczny lub booster o działaniu złuszczająco-regenerującym, z kwasami owocowymi AHA i PHA 1, 3.

Produkty zawierające substancje napinające skórę oraz zdolne do wiązania wody

W tonikach do twarzy oraz boosterach, kwas hialuronowy jest jednym z najczęściej stosowanych składników, który nie tylko nawilża skórę, ale także poprawia jej jędrność i elastyczność oraz wpływa na poprawę konturu twarzy. Kwas hialuronowy oraz jego sól hialuronian sodu wspomagają regenerację i proliferację uszkodzonych komórek skóry oraz chronią skórę przed czynnikami zewnętrznymi. Producenci stosują go najczęściej w stężeniach do 2%. Innowacyjne koncentraty stworzone są na bazie trzech rodzajów wielkości cząsteczek hialuronianów o różnych właściwościach, dzięki czemu zapewniają głębokie nawilżenie na różnych płaszczyznach skóry. Najczęściej w formule produktów spotykamy nisko- i wielkocząsteczkowy kwas hialuronowy. Dzięki czemu skóra jest nawilżona w głębszych jej warstwach, jak również tworzy hydro-film na powierzchni, gdzie wiąże wodę, hamując jej odparowywanie. Ważne jest, aby związki nawilżające były stosowane w połączeniu ze składnikami okluzyjnymi (m.in. glikol propylenowy, wosk pszczeli, skwalen roślinny), ponieważ używane jako jedyny składnik mogą zwiększyć utratę wody.

Gliceryna w kosmetykach dla cery dojrzałej pojawia się często, podobnie jak kwas hialuronowy. Pełni rolę humektanta, czyli zatrzymująca wodę higroskopijna substancja, która absorbuje i wiąże cząsteczki wody z otoczenia. Gliceryna w kosmetykach do twarzy zapewnia utrzymanie właściwego poziomu wilgotności w warstwie rogowej naskórka, tym samym chroniąc skórę przed wysuszeniem. Jeżeli stężenie gliceryny w produkcie będzie wynosiło poniżej 20% substancja zadziała pozytywnie na skórę, nawilży oraz zatrzyma wodę w naskórku. Powyżej stężenia 20% skóra może zacząć się przesuszać, co jest procesem niekorzystnym dla kobiet w wieku 40+ 3.

Kremy przeciwzmarszczkowe

Producenci oznaczają swoje produkty przedziałem wiekowym. Można zatem oczekiwać, że składy kosmetyczne kremów są dopasowane do potrzeb skóry w określonym wieku. Ale coraz częściej wiele składników aktywnych m.in. resweratrol, peptydy, witamina B3, może być stosowanych w produktach ze wskazaniem dla różnych przedziałów wiekowych. Począwszy od 25. roku życia, kiedy produkcja kolagenu zwalnia, poprzez osłabienie struktury i napięcia skóry w okolicach 40. roku życia, aż po 80. rok życia, kiedy skóra nie produkuje białka. Krem przeciwzmarszczkowy dedykowany cerze po 45. roku życia zawiera między innymi komórki macierzyste roślin, peptydy biomimetyczne oraz generator kwasu hialuronowego. Zaawansowane technologicznie kremy zostają opracowane w celu zahamowania glikacji, procesu osłabiającego włókna kolagenu i elastyny, co jest jedną z przyczyn powstawania zmarszczek.

Podczas formułowania składu kremu wprowadzany jest także retinol, który pobudza pracę i odnowę komórek skóry, wspomagając produkcję kolagenu. Kapsułkowany retinol nie ulega degradacji, poprzez brak dostępu powietrza i światła, co zapewnia maksymalną skuteczność produktu dedykowanego cerze dojrzałej. Enkapsulacja zapewnia bardziej kontrolowane uwalnianie tego składnika, co pomaga minimalizować podrażnienia skóry. Retinol nie tylko odbudowuje zniszczone włókna kolagenu i elastyny, ale także stymuluje produkcję kwasu hialuronowego. Aby zapewnić skórze długotrwały i natychmiastowy poziom nawilżenia dodawane są zielone wodorosty jako system ochronny przeciwko szkodliwemu działaniu suchego otoczenia.

Koenzym Q10 jest także ważnym składnikiem przeciwstarzeniowym, w kosmetykach, głównie kremach do twarzy, przeznaczonych do pielęgnacji skóry dojrzałej. Z uwagi na działanie antyoksydacyjne i neutralizację wolnych rodników, CoQ10 spowalnia procesy starzenia, ogranicza rozwój trądziku wieku dojrzałego, zmniejsza aktywność melanocytów odpowiedzialnych za przebarwienia na skórze. Wraz z wiekiem, a także podczas długotrwałego stresu, zmniejszeniu ulega biosynteza koenzymu, a około 40. roku życia jego poziom produkcji znacznie się obniża. Z tego powodu producenci włączają koenzym Q10 do pielęgnacji domowej. Zalecane stężenie w kosmetykach to około 1% 4.

Składniki filmotwórcze

Oleje roślinne należą do surowców kosmetycznych mających wpływ na stan bariery naskórkowej, polegający na zmniejszaniu transepidermalnej utraty wody, poprzez tworzenie na powierzchni skóry półprzepuszczalnej warstwy okluzyjnej i uzupełnianiu struktur cementu międzykomórkowego. Ponadto łagodzą podrażnienia, ujędrniają, działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie.

Coraz większą popularnością wśród producentów surowców kosmetycznych cieszą się nierafinowane oleje pozyskiwane z roślin egzotycznych uprawianych w wielu zakątkach świata w Europie Południowej, Afryce, Azji czy Ameryce Południowej. Najskuteczniejsze oleje do skóry dojrzałej tłoczone na zimno to m.in. olej arganowy, olej marula, olej abisyński.

Olej arganowy pochodzący z orzechów drzewa arganowego odznacza się unikalnym składem kwasów tłuszczowych. Zawiera on wysokie stężenie kwasu oleinowego omega-9 (45-55%) odpowiedzialnego za elastyczność, nawilżenie, odżywienie i ochronę skóry, kwasu linolowego omega-6 (28-36%) wspierającego proces zatrzymywania wody w komórkach skóry oraz palmitynowego (10-15%). Olej arganowy polecany jest głównie dla cery suchej i dojrzałej.

Olej marula pozyskiwany z nasion owoców drzewa marula zawiera 7% kwasu oleinowego, kwasu linolowego (4-7%), kwasu alfa-linolenowego (0,4-0,6%). Polecany do pielęgnacji twarzy oraz wykonywania masaży.

Olej abisyński to skarbnica kwasów tłuszczowych. Pozyskiwany z nasion katranu abisyńskiego zawiera kwasu oleinowego (12,8-23,13%), kwasu linolowego (9-15%), kwasu alfa-linolenowego (2-5%), kwasu palmitynowego (0,8-5,5%). Stosowany do pielęgnacji cery suchej i dojrzałej oraz masaży.

Ze składników preparatów kosmetycznych dostępnych na rynku stosowane są również oleje otrzymywane z nasion i pestek znanych owoców takich jak z dzikiej róży, pestek śliwki, wiśni czy winogron, ze słodkich migdałów oraz z wiesiołka 5.

Produkty z filtrem przeciwsłonecznym

Produktem stosowanym podczas codziennej, porannej pielęgnacji, często pomijanym wśród kobiet o cerze dojrzałej, jest podkład lub krem CC. Producenci wprowadzają do formuły produktów peptydy biomimetyczne, aby zmniejszyć widoczność zmarszczek oraz przyspieszyć naturalne procesy naprawcze naskórka. Konsystencja produktów z filtrem miejskim UV30 powinna być lekka, nie zatykająca porów, najczęściej są to produkty wodne, gdzie krycie buduje się stopniowo nie tworząc efektu maski. Podkład dla kobiety 45+ powinien posiadać właściwości odżywcze, nawilżające, liftingujące i rozświetlające. W dobrym podkładzie dla cery dojrzałej oprócz peptydów wprowadza się kwas hialuronowy, oleje roślinne, ceramidy, jako aktywator młodości witaminę C oraz witaminę B3.

Podsumowanie

Starzenie się skóry jest procesem naturalnym, aczkolwiek coraz bardziej innowacyjne kosmetyki mogą pomóc skutecznie zmniejszać widoczność oznak upływającego czasu. Produkty dedykowane cerze dojrzałej zawierają między innymi substancje o działaniu przeciwzmarszczkowym, nawilżającym, ujędrniającym oraz regenerującym skórę. Skóra dojrzała wymaga intensywnej pielęgnacji obejmującej oczyszczanie, nawilżanie, złuszczanie, regenerację naskórka oraz ochronę skóry przed promieniowaniem UV. Należy więc w krótkim czasie dostarczać potrzebnych skórze substancji i pobudzać komórki skóry do odnowy.

Bibliografia

1. Sagan., Bernat M., Pielęgnacja skóry dojrzałej, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Nauk Społecznych, 2022, 1, 177-194
2. Resich-Kozieł L., Niemyska K., Rodzaje oraz przyczyny starzenia się skóry, Kosmetologia Estetyczna, 2020, 9, 17-22
3. Bojarowicz H., Szemryk A., Krysiński J., Kosmetyki przeznaczone do stosowania w różnych przedziałach wieku, Kosmetologia Estetyczna, 2016, 5, 479-484
4. Zejfer A., Koenzym Q10. Budowa, źródła pozyskiwania oraz zastosowanie, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 2021, 10, 205-208
5. Ratz-Łyko A., Masła i oleje roślinne stosowane w produktach kosmetycznych, Chemia i Biznes, Rynek Kosmetyczny i Chemii Gospodarczej, 2016, 3, 42-44

Dodatkowe informacje

Artykuł został opublikowany w kwartalniku „Świat Przemysłu Kosmetycznego” 3/2024

Autorzy

  • dr Elżbieta Rusinek-Prystupa

    Amerykańska firma kosmetyczna Mary Kay Cosmetics
    Absolwentka Wydziału Chemii na Uniwersytecie Marie-Curie Skłodowskiej w Lublinie
  • mgr inż. Jacek Prystupa

    technik farmaceutyczny