Opakowania w duchu eko – od surowca do pudełka

Odpowiedzialne pozyskiwanie surowców

Wszystko zaczyna się od odpowiednio dobranych surowców. Producenci opakowań z kartonu korzystają z materiału, który sam w sobie jest ekologiczny w odróżnieniu do plastiku. To jednak za mało, żeby używać go z pełną odpowiedzialnością. Dlatego kluczowa jest w tym zakresie współpraca z odpowiednimi dostawcami. Odpowiednimi, czyli takimi, którzy respektują wymogi środowiskowe i są częścią łańcucha zrównoważonych dostaw. To obejmuje m.in. dbanie o tereny leśne, ich wykorzystanie i gospodarowanie nimi. Dowodem zaangażowania w przyjazną środowisku praktykę wytwarzanych wyrobów są np. przyznawane certyfi katy FSC oraz PEFC.

Smart design

Smart design jest ważnym elementem ekologicznej produkcji opakowań. To położenie nacisku nie tylko na atrakcyjny wygląd, ale przede wszystkim na odpowiednią formę. Z perspektywy ochrony środowiska to głównie optymalizacja opakowania pod kątem zużycia materiału, czyli projektowanie konstrukcji pozwalającej na zastosowanie niskich gramatur w celu zaoszczędzenia materiałów, odpowiednio zaprojektowane rozrysy, które z jednej strony oszczędzają ilość arkuszy, a z drugiej zapewnią optymalne rozłożenie w transporcie, co redukuje związane z tym emisje spalin.

            Doświadczone zespoły R&D są w stanie zaproponować klientowi takie opakowanie, które będzie łączyło bryłę pozwalającą na jak najlepsze korzystanie z produktu, umożliwiającą optymalny transport i produkcję z przyciągającym wzrok wyglądem. Kupujemy bowiem oczami, czyli wybieramy te produkty, których opakowanie jest dla nas najbardziej atrakcyjne. Opakowanie jest cichym ambasadorem marki oraz narzędziem budującym wizerunek, a co za tym idzie – sprzedaż.

Ekomateriały

Surowiec, który stanowi bazę dla opakowania, sam w sobie jest ekologiczny. Jeśli jednak nie chcemy, żeby opakowanie było biało-szare, ale błyszczało i przyciągało wzrok różnymi kolorami, miało okienka, nie przepuszczało tłuszczy, jest na to rozwiązanie.

            Producenci oferują coraz bardziej innowacyjne rozwiązania, które pozwalają na stworzenie atrakcyjnego i bezpiecznego opakowania przy jednoczesnym poszanowaniu natury. Obecnie stosuje się m.in. wolne od plastiku i zdatne do recyklingu laminaty, okienka z celulozy czy kartony barierowe. Dostępne są też farby low migration, które nie przechodzą z opakowania na produkt.

Ekorozwiązania / ekotechnologie

Wdrażanie ekologicznych technologii w branży poligraficznej to priorytet. Najnowocześniejsze rozwiązania sprawiają, że opakowania nie muszą być szaro-brązowe, aby były ekologiczne. Mogą błyszczeć, a jednocześnie być zdatne do recyklingu.

            Jedną z takich technologii jest cold foil. Metoda ta polega na nałożeniu na podłoże warstwy metalizowanej (z wykorzystaniem kleju wodnego lub UV), a następnie na zadrukowaniu powierzchni z wykorzystaniem różnych technologii suszenia. Na zadrukowywane podłoże (np. karton), w miejscach, gdzie ma się znaleźć uszlachetnienie, nanosi się warstwę kleju. Następnie na te same miejsca nanoszona jest warstwa ozdobnego metalu. Brak folii podłożowej na opakowaniu oraz zastosowanie kleju wodnego sprawia, że ta technologia jest bardziej ekologiczna niż inne metody uszlachetniania druku, a jednocześnie bardzo atrakcyjna wizualnie.

            Do ekologicznych rozwiązań należy też drukowanie LED, które nie generuje ozonu, oszczędza energię i zapewnia ośmiokrotnie mniejszą emisję ciepła niż tradycyjne drukowanie UV.

            Odpowiedzialni producenci opakowań edukują i proponują rozwiązania, które pozwalają na zamianę opakowań zawierających plastik na takie, które – przy zachowaniu tych samych walorów estetycznych – plastiku nie posiadają. Dostosowuje się wówczas konstrukcję tak, aby plastik zastąpić tekturą, okienka plastikowe celulozą, a mniej ekologiczne metody uszlachetnienia (np. hot stamping) – ekologicznym cold foil.

Bezpieczeństwo produktu

Priorytetem dla producenta opakowań jest zapewnienie bezpieczeństwa powierzonego produktu, a co za tym idzie – konsumenta. Jest to istotnie zwłaszcza w branży spożywczej, gdzie istnieje ryzyko zatrucia produktów szkodliwymi substancjami.

            Odpowiednio skonstruowane opakowanie chroni produkt przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak wilgoć, temperatura, promieniowanie. W niektórych przypadkach wymagana jest wytrzymałość na bardzo wysokie bądź bardzo niskie temperatury (podgrzewanie i mrożenie). Dlatego kluczowe jest dobranie takich materiałów i technologii, które nawet w takich sytuacjach zabezpieczą produkt. Warto dbać o to, aby takie opakowania były wolne od olejów i innych szkodliwych substancji.

            Zagadnienie bezpieczeństwa opakowań do żywności regulują rygorystyczne polskie i unijne przepisy. Potwierdzeniem dbałości o ten aspekt jest certyfikat bezpiecznego i higienicznego wyprodukowania opakowań BRC Packaging.

Recykling i biodegradowalność

Opakowania są ważnym fragmentem przemysłu, dlatego trudno nadążyć za postępem nie tylko w branży produkcji opakowań, ale w zmieniającym się świecie. Jednak przy samym procesie należy uwzględnić ich przydatność do ponownego wykorzystania. Odpady opakowaniowe zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska powinny być przydatne do odzysku lub recyklingu. Natomiast o biodegradowalności opakowań świadczy wykorzystanie do produkcji takich materiałów, które po użyciu rozkładają się w sposób naturalny. W kwestii recyklingu i użytych komponentów ważne jest to, aby każde drzewo użyte do produkcji wyrobów papierniczych było w 100% wykorzystane. Warte podkreślenia są działania proekologiczne i rozwiązania dostawców kartonów celulozowych – pochodzących z krajów skandynawskich, gdzie w miejsce jednego wyciętego drzewa sadzi się cztery nowe (kartony celulozowe). Odpady, które są generowane, pozostają pod stałą, ścisłą kontrolą. Dlatego jesteśmy w stanie przeznaczyć na makulaturę aż do 100% odpadu z papieru i tektury. W ten sposób zwracany jest surowiec do powtórnego użycia, przerabiając go w papierniach makulaturowych. O efektywniejsze wykorzystanie odpadów można zadbać również poprzez podniesienie jakości sortowania makulatury.

Przyszłość branży opakowań

Obecnie w Polsce jesteśmy na etapie gwałtownego wzrostu popytu na opakowania. Ma to związek nie tylko z korzystaniem z wszelkiego rodzaju dóbr konsumpcyjnych na rynku wewnętrznym, ale również ze wzrostem eksportu, który oznacza zwiększone zapotrzebowanie na tego rodzaju produkty. Jednocześnie cała branża mierzy się z przejściowymi trudnościami wynikającymi z ograniczonej dostępności papieru. Dostarczanie do klientów końcowych świetnych jakościowo opakowań jest obecnie dużym wyzwaniem, z którym sobie jednak radzimy. Przewidujemy, że sytuacja na rynku ustabilizuje się w przeciągu kilku najbliższych miesięcy. Pandemia COVID-19 pokazała, że opakowania jako środek transportu, są niezbędnym elementem pozwalającym na bezpieczne dostarczenie potrzebnych produktów. Dlatego obserwuje się znaczący popyt na nie w tzw. branżach wrażliwych, czyli produkujących oraz dystrybuujących środki dezynfekcyjne, środki higieny osobistej, środki medyczne oraz żywność.

            Kolejnym krokiem rozwojowym branży będzie przechodzenie na bardziej zróżnicowane pod względem użycia materiałów i technologii całkowicie biodegradowalnych opakowań. Światowe Aktualności i moda na ekologię, ale także konkretne uwarunkowania formalno-prawne przede wszystkim dążą do rozwiązań, które mają na celu pozwolić środowisku żyć. Zmiany są napędzane nie tylko przez wymagania konsumentów, ale także przez legislację Unii Europejskiej związaną z wprowadzaniem gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Mroczne czasy związane z popularnością plastiku nie są całkowicie za nami, lecz widać zmiany ku lepszemu. Rynek zmierza do jeszcze większego wykorzystania materiałów, które mogą być poddawane recyklingowi. Na horyzoncie pojawiły się świadomość, odpowiedzialność oraz chęć do zmiany nawyków konsumentów także po stronie producentów. Dlatego w ostatnich latach na rynku poligrafii i wytwarzania wyspecjalizowanych produktów opakowaniowych wiele się zmieniło. Ta branża, jak wiele innych, stawia przed sobą cel nieustannej modernizacji, korzysta z najnowszych technologii, skupia się na poszukiwaniu nowych, ekologicznych surowców w celu dostarczenia klientom energooszczędnych i przyjaznych środowisku naturalnemu rozwiązań. Cały proces projektowania, produkcji oraz sprawnej dystrybucji sprowadza się do tego, żeby zadowolić klienta końcowego, tak żeby to nasz produkt został wybrany spośród innych na półce sklepowej.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 3/2021