Fascynujący świat ekokosmetyków – nowe kierunki rozwoju

Kategoria: Artykuł Rynek kosmetyczny
6 min. czytania

„Ekokosmetyki” są to produkty kosmetyczne których skład i proces produkcji są przyjazne dla środowiska. Produkty tego typu tworzone są z z naturalnych składników, unika się stosowania w nich substancji chemicznych szkodliwych dla zdrowia oraz środowiska naturalnego. Obejmują one szeroką gamę produktów, w tym kosmetyki do pielęgnacji skóry, włosów, makijażu czy higieny osobistej. W rezultacie występują w różnych formach, począwszy od kremów i mydeł, po szampony i produkty do pielęgnacji ciała. Ich popularność rośnie wraz z rosnącym zainteresowaniem konsumenckim ekologią i zdrowym stylem życia dzięki czemu coraz więcej firm kosmetycznych podejmuje niebagatelny wysiłek w celu tworzenia ekologicznych produktów.

Ekokosmetyki produkowane są z surowców pochodzących z upraw ekologicznych, gdzie stosowane są praktyki zrównoważonego rolnictwa wykluczające stosowanie syntetycznych pestycydów czy nawozów chemicznych. Często stosowanym w ekokosmetykach składnikiem jest na przykład olej pochodzący z nasion drzewa arganowego, jest on bogaty w witaminy, kwasy tłuszczowe i przeciwutleniacze przez co doskonale nawilża skórę i włosy. Innym często stosowanym naturalnym składnikiem jest aloes, a dokładniej żel pozyskiwany z liści aloesu, o właściwościach łagodzących, nawilżających i przeciwzapalnych, który dobrze sprawdza się w pielęgnacji skóry po opalaniu oraz podrażnionej skóry dziecięcej. W celu uzyskania właściwości nawilżających, odżywiających skórę oraz regenerujących skórę stosuje się również masło shea, olej jojoba, ekstrakt z zielonej herbaty lub olej różany. Składniki takie jak witamina C, witamina E i witamina B5 są często dodawane do kosmetyków ekologicznych ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające i regenerujące wraz z olejem kokosowym bogatym w kwasy tłuszczowe i witaminy.

Innym szczególnie korzystnym i przyjaznym dla skóry i środowiska składnikiem są olejki eteryczne. Cieszą się wysoką popularnością w branży kosmetycznej, ze względu na liczne korzyści dla skóry oraz naturalne pochodzenie. Olejki eteryczne stanowią niezastąpione składniki ekokosmetyków, i doskonale sprawdzają się w pielęgnacji skóry, włosów oraz paznokci. Wszechstronność ekologicznych olejków stwarza możliwość tworzenia wyjątkowych kompozycji kosmetycznych dopasowanych do indywidualnych potrzeb „eko-użytkownika”. Te naturalne substancje roślinne o intensywnym zapachu, mają wiele nieocenionych właściwości prozdrowotnych z których najważniejsze to:

  • Działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe – są pomocne w zwalczaniu bakterii i wirusów, co sprawia, że stanowią skuteczny środek stosowany w walce z patogenami,
  • Działanie antyoksydacyjne – zawierają substancje o działaniu przeciwutleniającym, które pomagają w ochronie komórek przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki,
  • Działanie przeciwzapalne – łagodzą stany zapalne, takie jak trądzik czy zapalenie stawów,
  • Działanie protekcyjne – wspomagają układ immunologiczny, aby pomóc organizmowi w walce z infekcjami,
  • Działanie łagodzące ból – pomagają w łagodzeniu bólu, np. bólu głowy czy bólu mięśni,
  • Działanie odświeżające – wspomagają oczyszczanie powietrza i nadają mu przyjemny zapach.

Olejki eteryczne znajdują również zastosowanie w ekokosmetykach jako naturalne środki konserwujące, oferując zwiększenie okresu przydatności do ich użytkowania. Pomimo powszechnego stosowania w branży kosmetycznej szeregu syntetycznych substancji zapachowych, rośnie zapotrzebowanie na alternatywne i przede wszystkim naturalne substancje ze względu na ich bezpieczeństwo i liczne korzyści prozdrowotne.

Pomimo szerokiego spectrum właściwości i zastosowań ekologiczne olejki eteryczne stawiają również wyzwania związane między innymi z niską biodostępnością dla organizmów. Brak rozpuszczalności w wodzie powoduje dużą trudność w ich przyswajaniu przez organizm, problem ten dotyczy najczęściej  terapii, w których olejki eteryczne stosuje się wewnętrznie. Co więcej, olejki charakteryzują się niską absorpcją przez skórę, pomimo że mogą być aplikowane przezskórnie, niektóre z nich nie mają oczekiwanej zdolności przenikania przez barierę skórną.. Innym częstym problemem jest niskie stężenie olejków we krwi, gdyż po podaniu doustnym olejki eteryczne są metabolizowane przez wątrobę i mogą być zbyt szybko usuwane z organizmu. Koniecznym jest także, wskazanie potencjalnych interakcji ze stosowanymi lekami, ponieważ w przypadku stosowania olejków eterycznych doustnie lub poprzez inhalację, istnieje takie ryzyko, co może wpływać na biodostępność i skuteczność działania różnych substancji. Należy także mieć na uwadze, że ze względu na wysokie stężenie ekoolejków, w trakcie ich stosowania mogą wystąpić skutki uboczne w postaci reakcji alergicznych, podrażnienia skóry lub podrażnienia błon śluzowych, co w konsekwencji także ogranicza ich biodostępność.

Wyzwania stawiane EKO-olejkom i potencjalne rozwiązania dotychczasowych problemów

Zapewnianie przedłużonego i kontrolowanego uwalniania ekoolejków eterycznych stanowi niejednokrotnie wyzwanie w branży kosmetycznej, przy czym na obecnym etapie oczekuje się nie tylko optymalizacji efektów terapeutycznych, ale wzrastają także wymagania w stosunku do bezpieczeństwa nowatorskich ekoproduktów.

Rozwiązaniem powszechnego problemu biodostępności olejków eterycznych może być zastosowanie nowoczesnych, nanoskopowych nośników takich jak nanokryształy, nanoemulsje, nanożele, nanokompleksy micelarne lub inne nanostruktury, które mogą poprawić rozpuszczalność i wpłynąć na zwiększenie biodostępności tych substancji. Nanostrukturalne nośniki wpisują się w rosnący trend zrównoważonych i przyjaznych dla środowiska kompozycji ekokosmetycznych. Ich zdolność do wiązania i dostarczania olejków eterycznych w kontrolowany sposób rozwiązuje problemy związane z lotnością i rozpuszczalnością, zapewniając doskonałą bazę dla efektywnych systemów dostarczania ekokosmetyków.

W ostatnim czasie w bazach patentowych opublikowanych zostało wiele nowych rozwiązań, co oznacza, że trend dotyczący ekokosmetyków nieustannie rośnie.

Wśród niedawno opublikowanych wynalazków warto zwrócić uwagę na zgłoszenie patentowe CN117562834A należące do firmy YINGU FANGXIANG TECH CO LTD, w którym ujawniono wysoce rozpuszczalną w wodzie emulsję olejków eterycznych oraz sposób jej wytwarzania, który jest odpowiedzią na istniejące emulsje olejków eterycznych o słabym działaniu emulgującym. Emulsja według wynalazku zawiera sześć pojedynczych olejków eterycznych przez co działa regenerująco na skórę poprzez kompatybilne połączenie ich synergistycznego działania. Zastosowanie środka dyspergującego i emulgatora kationowego poprawia rozpuszczalność w wodzie kompozycji olejków etererycznych tworząc nanopowłokę poprawiającą rozpuszczalność w wodzie oraz jej zdolność wchłaniania i skuteczność działania.

Inny, patent FR3098713 B1 należący do francuskiej firmy TORSKAL ujawnia zastosowanie nanocząstek złota i ekstraktu roślinnego do wytwarzania kompozycji kosmetycznej stosowanej w zapobieganiu uszkodzeniom skóry spowodowanym promieniowanem UV. Nanocząstki złota zawierające ekstrakt roślinny według wynalazku mają właściwości inhibujące, gdyż poprzez zastosowanie ekstraktu roślinnego nanocząstki nie tylko są bardziej stabilne, ale co ważniejsze umożliwiają hamowanie utleniania wywołanego promieniowaniem UV-A poprzez wychwytywanie wolnych rodników, przy jednoczesnym braku toksyczności, genotoksyczności, oraz braku działania drażniącego lub uczulającego.

Z kolei w zgłoszeniu patentowym CN116925366A należącym do GUANGZHOU ZHONGZHUANG MEIYE COSMETICS CO LTD oraz UNIV GUANGDONG TECHNOLOGY ujawniono sposób wytwarzania hydrożelu nanomicelarnego zawierającego olejek eteryczny z zielonej herbaty oraz sposób jego wytwarzania. Hydrożel kompozytowy według wynalazku zawiera matrycę hydrożelową i micelę kopolimeru amfifilowego, gdzie hydrofobowy olejek eteryczny jest zamknięty w specyficznej strukturze rdzeń – powłoka przez co ma dobre właściwości przeciwstarzeniowe oraz antybakteryjne. Kapsułkowanie olejku eterycznego poprawia jego stabilność oraz kontrolowane uwalnianie w hydrożelu.

Dodatkowo w celu promowania ekologicznych praktyk w branży kosmetycznej zamiast stosowania jednorazowych aplikatorów do makijażu, takich jak gąbeczki czy pędzle, coraz popularniejsze stają się aplikatory wielokrotnego użytku wykonane z materiałów łatwo myjących się i nadających się do ponownego użytku. Dodatkowo, aby zapobiec rozwojowi zarazków na aplikatorach nakładane są środki przeciwbakteryjne. Ciekawym rozwiązaniem jest zgłoszenie międzynarodowe WO2023171641 A1 należące do firmy TAIKI CORP LTD, , które opisuje antybakteryjną gąbkę kosmetyczną zawierającą roślinny olejek eteryczny zawarty w polimerze tworzącym gąbkę, która posiada doskonałe właściwości przeciwdrobnoustrojowe oraz charakteryzuje się odpornością na zmywanie, dzięki czemu może być stosowana na przykład podczas nakładania na skórę kosmetyków, takich jak płynny podkład bądź kosmetyki w proszku.

Wszechstronne eksperymenty potwierdzają skuteczność preparatów olejków eterycznych i nanocząstek w konkretnych zastosowaniach kosmetycznych, ukierunkowanych na produktu ekologiczne. Zastosowanie nanocząstek w kosmetykach poprawia ich właściwości, takie jak lepsze przenikanie substancji aktywnych w skórę czy stabilność kompozycji w zwiększaniu efektywności działania substancji aktywnych, takich jak witaminy czy ekstrakty roślinne, poprzez ułatwienie ich przenikania przez warstwę ochronną skóry. Ponadto stale umacniająca się pozycja ekokosmetyków odzwierciedla integrację naturalnych substancji aktywnych i nanostrukturalnych nośników. Badania eksperymentalne naukowców zmierzają w kierunku udoskonalania efektów synergistycznych ekoolejki-nanocząstki, co może w niedalekiej przyszłości zapoczątkować nową erę wśród ekologicznych kosmetyków, w której skrupulatnie opracowane kompozycje kosmetyczne będą oferowały najwyższy standard ekoproduktów.

Dodatkowe informacje

Artykuł został opublikowany w kwartalniku „Świat Przemysłu Kosmetycznego” 2/2024

Autorzy

  • dr inż. Agnieszka Pazik

    Aplikantka rzecznikowska
    Kancelaria JWP Rzecznicy Patentowi Dorota Rzążewska sp.k.
  • Arkadiusz Kalinowski

    Rzecznik patentowy
    Kancelaria JWP Rzecznicy Patentowi Dorota Rzążewska sp.k.