Eko trendy w branży opakowań: jak branża reaguje na potrzeby ekologii?

Kategoria: Artykuł Opakowania kosmetyczne
6 min. czytania

W ostatnich latach rosnąca świadomość ekologiczna konsumentów oraz zaostrzone regulacje unijne, takie jak wdrażane przepisy dotyczące gospodarki o obiegu zamkniętym i ambitne cele Zielonego Ładu, wymusiły na branży opakowań konieczność wprowadzenia bardziej zrównoważonych rozwiązań. Firmy, w tym również z sektora kosmetycznego, coraz częściej stawiają na innowacje i materiały przyjazne środowisku, aby sprostać wymaganiom klientów oraz regulacjom prawnym. Zrównoważone podejście do projektowania i produkcji opakowań stało się kluczowym elementem strategii wielu przedsiębiorstw, a nowe trendy w branży zyskują na znaczeniu, redefiniując sposób myślenia o opakowaniach i ich wpływie na środowisko

Recykling jako fundament zrównoważonego rozwoju opakowań

Recykling jest jednym z kluczowych elementów budowy gospodarki o obiegu zamkniętym, a jego znaczenie stale rośnie, zwłaszcza pod wpływem wymogów Unii Europejskiej, które napędzają nowe trendy w zarządzaniu zasobami. Dzięki niemu materiały takie jak PET, PP, papier, metale czy szkło mogą być wielokrotnie wykorzystywane, co pozwala ograniczyć zużycie surowców naturalnych oraz emisję gazów cieplarnianych. W Polsce obserwuje się coraz większe zaangażowanie w procesy recyklingu, choć nadal istnieją wyzwania, takie jak poprawa segregacji odpadów, rozwój infrastruktury czy wprowadzenie ujednoliconych systemów zbiórki. Mimo to recykling inspiruje innowacje w projektowaniu opakowań oraz wpływa na świadome wybory konsumentów, stając się fundamentem zrównoważonej przyszłości.

Unijne rozporządzenie PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) wprowadza istotne zmiany, mające na celu ograniczenie ilości opakowań oraz zwiększenie ich recyklingowalności. Nowe regulacje wspierają wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu i projektowanie opakowań zgodnie z zasadami eko-projektowania, co ma kluczowe znaczenie dla zamykania obiegu materiałów. Zgodnie z założeniami Zielonego Ładu, dążenie do neutralności klimatycznej do 2050 roku wymaga szerokiego wdrożenia takich rozwiązań.

W branży kosmetycznej szczególnie trudne wyzwanie stanowią opakowania o małych rozmiarach, typowe dla segmentu kosmetyków kolorowych, takich jak tusze do rzęs, pomadki czy błyszczyki. W sortowniach odpadów małe opakowania często przepadają przez sita o średnicy oczek 6–8 cm, trafiając do odpadów zmieszanych, a ostatecznie na wysypiska. Dodatkowym problemem jest ich złożona konstrukcja tj. wielomateriałowość i obecność resztek kosmetyków co znacząco utrudnia ponowne przetwarzanie. Rozwiązaniem może być zastosowanie monomateriałów, redukcja elementów konstrukcji oraz wprowadzenie opakowań uzupełniających. Takie innowacyjne podejście nie tylko zwiększa możliwości recyklingu, ale także odpowiada na rosnące oczekiwania konsumentów, którzy poszukują bardziej ekologicznych rozwiązań. Wsparcie regulacyjne, takie jak wymogi PPWR, oraz rozwój technologii będą kluczowe dla przezwyciężenia tych problemów.

Dla skutecznego recyklingu oprócz innowacji technologicznych równie istotna jest edukacja społeczeństwa. Wiele osób wciąż nie segreguje odpadów lub robi to niewłaściwie, co obniża efektywność systemu. Kampanie edukacyjne prowadzone przez producentów i organizacje branżowe mogą zwiększyć świadomość konsumentów i wpłynąć na ich codzienne wybory.

Transformacja w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym wymaga kompleksowego podejścia, łączącego innowacje, regulacje i edukację. Recykling nie jest jedynie narzędziem do zmniejszenia ilości odpadów, to kluczowy element kształtowania przyszłości, w której zasoby naturalne będą wykorzystywane w sposób odpowiedzialny i efektywny.

Opakowania wielokrotnego użytku – przyszłość dla eko-kosmetyków

Koncepcja wielokrotnego użycia opakowań zyskuje na znaczeniu, szczególnie w branży kosmetycznej. Coraz więcej marek, dążąc do ograniczenia produktów jednorazowego użytku, wprowadza innowacyjne rozwiązania typu re-fill, umożliwiające ponowne napełnianie pojemników. Przykładem mogą być słoiki na kremy, jak w przypadku marki Rituals, które oferują wkłady do swoich produktów pielęgnacyjnych. W kosmetykach kolorowych polska marka Felicea proponuje pomadki w systemie wymiennych wkładów, minimalizując odpady plastikowe. Z kolei marki premium, takie jak Prada czy YSL, wprowadziły możliwość napełniania flakonów perfum, co łączy luksus z odpowiedzialnością środowiskową.

Najwięcej działań w zakresie opakowań wielokrotnego użytku dotyczy produktów toaletowych, takich jak mydła, szampony do włosów czy żele pod prysznic. Na polskim rynku prekursorem jest marka Yope, która uruchomiła punkty re-fill w wybranych lokalizacjach, umożliwiając klientom ponowne napełnianie butelek. Podobne rozwiązania w formie pilotażowych stacji re-fill pojawiają się także w niektórych drogeriach, ale nadal są one niszowe i wymagają szerszego wprowadzenia. Alternatywą pozostają opakowania uzupełniające o większych pojemnościach, takie jak ekologiczne doypacki od Yope czy kanistry marki 4 Szpaki, które pozwalają na zmniejszenie liczby jednorazowych opakowań.

Pomimo rosnącego zainteresowania konsumentów, rynek opakowań wielokrotnego użytku wciąż jest w fazie rozwoju, a wprowadzenie takich rozwiązań na większą skalę wymaga inwestycji w infrastrukturę i zmian w nawykach zakupowych klientów. Jednak te innowacje pokazują potencjał, jaki tkwi w transformacji opakowań w kierunku zrównoważonej gospodarki.

Bioplastik – obietnica czy wyzwanie?

Jednym z trendów w branży opakowań kosmetycznych jest wykorzystanie tzw. bioplastiku, czyli materiałów wytwarzanych z odnawialnych surowców, takich jak skrobia kukurydziana, trzcina cukrowa czy oleje roślinne. Bioplastik przyczynia się do zmniejszenia zależności od paliw kopalnych i może ograniczać emisję dwutlenku węgla podczas produkcji. Jego biodegradowalność sprawia, że w odpowiednich warunkach przemysłowego kompostowania rozkłada się szybciej niż tradycyjne tworzywa, jednak jego kompostowanie jest drogie i trudno dostępne co sprawia, że opakowania wykonane z tego surowca trafiają na wysypisko lub do spalarni. Warto pamiętać, że uprawy niezbędne do produkcji bioplastiku wymagają znacznych nakładów, co w dłuższej perspektywie może wywoływać negatywny wpływ na dostępność zasobów naturalnych oraz żywności. Brak odpowiedniej infrastruktury segregacyjnej sprawia, że mieszanie bioplastiku z tradycyjnymi materiałami utrudnia procesy recyklingu, co stanowi wyzwanie dla gospodarki obiegu zamkniętego.

Minimalizm w designie: mniej materiałów, więcej odpowiedzialności

Minimalizm w designie stał się jednym z kluczowych trendów w branży opakowań kosmetycznych, szczególnie w kontekście ekologii. Firmy coraz częściej ograniczają ilość użytych materiałów, eliminując zbędne warstwy, nakładki czy elementy dekoracyjne, które nie tylko zwiększają masę opakowania, ale również mogą utrudniać proces recyklingu. Eko-projektowanie to podejście, które zakłada projektowanie opakowań w sposób umożliwiający maksymalne ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko już na etapie koncepcji. Kluczowym elementem jest wybór materiałów, preferowane są surowce jednorodne i łatwe do recyklingu, takie jak PET, HDPE, PP, papier, metal czy szkło. Projektanci opakowań rezygnują z niepotrzebnych elementów, takich jak laminaty czy metalizacja, które utrudniają segregację. Zamiast tego opakowania są uproszczone, a ich nadruki wykonane są ekologicznymi farbami, co zmniejsza użycie substancji chemicznych. Projektowanie dla recyklingu uwzględnia cały cykl życia produktu od produkcji, przez użytkowanie, aż po recykling.

Ważną inicjatywą wspierającą minimalizm jest także rezygnacja z opakowań dodatkowych, takich jak kartoniki czy folia, które dawniej były standardem w wielu kategoriach produktów kosmetycznych. Dziś coraz więcej marek decyduje się na sprzedaż produktów bezpośrednio w opakowaniach jednostkowych, ograniczając odpady. Rezygnacja z kartoników nie oznacza, że producenci muszą rezygnować z przekazywania istotnych informacji o produkcie. Coraz większą popularność zyskują kody QR, które można umieścić bezpośrednio na etykiecie opakowania. Dzięki temu konsumenci, skanując kod smartfonem, mogą uzyskać dostęp do szczegółowych danych o składnikach, sposobie użycia, certyfikatach czy ciekawostkach związanych z produktem. Takie rozwiązanie pozwala producentom nie tylko ograniczyć ilość materiałów opakowaniowych, ale również wzbogacić doświadczenie klienta, oferując interaktywne i ekologiczne podejście do komunikacji.

Minimalizm w designie nie oznacza jednak kompromisu w estetyce. Wręcz przeciwnie proste linie, subtelne nadruki i naturalne materiały stają się symbolem nowoczesnego, odpowiedzialnego podejścia do projektowania. Dzięki temu opakowania, które mniej obciążają środowisko, zachowują atrakcyjność, co jest kluczowe dla budowania wizerunku marek w coraz bardziej świadomym ekologicznym społeczeństwie.

Zrównoważona przyszłość opakowań: innowacje, regulacje i edukacja

Branża opakowań przechodzi obecnie kluczową transformację w kierunku zrównoważonego rozwoju. Wprowadzenie regulacji, takich jak unijne PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation), wspiera zmniejszenie ilości opakowań, zwiększenie ich recyklingowalności oraz stosowanie materiałów pochodzących z recyklingu. Producenci inwestują w innowacyjne rozwiązania, takie jak opakowania monomateriałowe czy wielokrotnego użytku, które odpowiadają na potrzeby rynku i wyzwania środowiskowe. Mimo że recyklerzy zmagają się z wyzwaniami związanymi z recyklingiem opakowań kosmetycznych, postęp technologiczny oraz wzrost świadomości konsumentów dają szansę na zwiększenie efektywności tych procesów. Kluczowe są inwestycje w nowoczesne technologie oraz edukacja, która wspiera prawidłową segregację odpadów i promuje proekologiczne nawyki.

Pomimo wyższych kosztów produkcji ekologicznych opakowań i konieczności ujednolicenia globalnych systemów recyklingu, branża opakowań kosmetycznych zmierza w kierunku bardziej zrównoważonych rozwiązań. Recykling, wielorazowe opakowania oraz minimalizm stają się standardem, a ich rozwój jest kluczowy dla realizacji celów Zielonego Ładu oraz ochrony środowiska naturalnego. Przyszłość gospodarki opakowaniowej będzie zależała od dalszych inwestycji w innowacje, wsparcia regulacyjnego oraz zaangażowania konsumentów i producentów. Transformacja ta jest nieunikniona i stanowi fundament zrównoważonej przyszłości.

Bibliografia

1. European Parliament: Revision of the Packaging and Packaging Waste Directive
2. Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy: Rynek recyklingu odpadów opakowaniowych w Polsce w 2022 roku.
3. Przydatność opakowań produktów kosmetycznych do recyklingu. Raport Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego i Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań S.A., Warszawa, październik 2023.
4. Serwis Rzeczypospolitej Polskiej: Biznes.gov.pl: Jak zapewnić przydatność opakowań w recyklingu
5. Ministerstwo Klimatu i Środowiska: naszesmieci.mos.gov.pl

Dodatkowe informacje

Artykuł został opublikowany w kwartalniku „Świat Przemysłu Kosmetycznego” 4/2024

Autorzy

  • Anna Stokowska

    współwłaścicielka:
    Felicea www.felicea.pl
    Cosmetics Development www.co-de.pl