Bezwodne piękno, kosmetyki/trend waterless

Zmiany klimatyczne przyczyniły się do występowania niedoborów wody w różnych rejonach świata oraz nieprzewidywalności opadów. Coraz większa zawodność naturalnych źródeł wody wskazuje na potrzebę świadomego korzystania z wody we wszystkich obszarach jej wykorzystania, również w przemyśle kosmetycznym [2].

Wzrost liczby ludności, urbanizacja, rozwój gospodarczy przyczyniły się do wzrostu zapotrzebowania na wodę, a także wzrostu zanieczyszczeń wód powierzchniowych i gruntowych. Nierównowaga pomiędzy popytem a podażą w wykorzystaniu wody wskazuje na potrzebę nowoczesnych praktyk zarządzania zasobami wodnymi w celu zapewnienia odpowiedniej jej ilości obecnie, jak i dla przyszłych pokoleń [3].

Przemysł kosmetyczny również dąży do zmniejszenia śladu wodnego poprzez redukcję i ponowne wykorzystanie wody w produkcji i łańcuchu dostaw, m.in. proponując bezwodne formuły kosmetyków [2].

W wielu recepturach kosmetyków woda jest najczęściej występującym składnikiem i może plasować się na pierwszy miejscu w składzie produktu [2]. Kosmetyki bezwodne nie są nowym trendem, weźmy chociażby tradycyjne mydło w kostce. Obecnie, ze względu na sytuację środowiskową, wzrasta wśród konsumentów zainteresowanie produktami w formie stałej, bezwodnej lub skoncentrowanej (o niskiej zawartości wody).

Nowe formuły tego typu kosmetyków nie dotyczą już tylko produktów myjących. Producenci proponują kremy, serumy, produkty pielęgnacyjne, odżywcze itd.

Przykładowymi formami tego typu produktów są kostki, tabletki, koncentraty, proszki czy listki/arkusze/płachy (ang. sheets) [4].

Kosmetyki w formie kostki obejmują szeroką gamę produktów myjących, jak i pielęgnujących, np. szampony, odżywki do włosów, a także kremy itp. Firma Kate McLeod proponuje balsam do ciała w postaci stałej Daily Stone Solid Body Moisturizer [5], natomiast Firma Balade en Provence w swojej ofercie posiada naturalny, nawilżający, odżywczy krem na noc w postaci kostki (Solid Sight Cream) [6], który zgodnie z zapewnieniem producenta może odpowiadać dwóm słoiczkom standardowego produktu; innym interesującym produktem tej firmy jest mydło do golenia (Orange Blossom Shaving Soap for Women) [7], będące alternatywą dla pianki lub żelu.

Kolejną propozycją są proszki, będące nowym formatem dla szamponów lub żeli pod prysznic/płynów do kąpieli, np. szampon firmy Susteau (Moondust Hair Wash) [8], środek myjący Powder Based Bodywash (firma Dustandglow) [9] czy organiczny proszek do mycia twarzy Organic Moringa Cleansing Facial Powder (firma: Dr. Organic) [10]. Proszki obejmują również produkty do pielęgnacji, jak np. serum w proszku Versed Found The Light Powder With Vitamin C (firma:Versed), wymagający jedynie zmieszania z ulubionym kosmetykiem nawilżającym [11].

Ciekawym rozwiązaniem produktów bezwodnych są tabletki rozcieńczane wodą, np. produkty firmy EarthSuds, która oferuje zestaw podróżny typu zero-waste obejmujący szampon, odżywkę i środek myjący przechowywane w metalowym opakowaniu [12]. Tabletki mogą być również użyte bezpośrednio, jak w przypadku produktów do mycia zębów, wymagają pogryzienia i zwilżonej szczoteczki, np. tabletki Fresh Mint Toothpaste Bits od firmy Bite [13].

Inną koncepcją są koncentraty. Marka Everist proponuje koncentraty szamponów (np. Waterless Shampoo Concentrate, Everist), odżywek czy środków myjących w metalowych tubach w postaci past [14], natomiast firma Ehique przedstawiła koncentrat w postaci kostek (np. Gentle Conditioner Concentrate, Solid conditioner concentrate for sensitive skin, Ethique), który należy przygotować z odpowiednią ilością podgrzanej wody, a po ostygnięciu wystarczy tylko przelać do opakowania [15].

Bardzo innowacyjną formą produktów bezwodnych są produkty myjące w postaci arkuszy/płatków/listków (ang. sheets). Firma Plus proponuje listki w saszetce (Body Wash Travel Pack), które pienią się pod wpływem wody, dodatkowo saszetka jest wykonana z pulpy drzewnej zadrukowanej bioodnawialnym, nietoksycznym atramentem, która rozpuszcza się pod wpływem wody, więc nie przyczynia się do generowania odpadów [16]. Firma oferuje również listki w postaci rolki, w opakowaniu refillable, z której odrywa się określony fragment produktu (PLUS Body Wash Refillable Dispenser) [17]. Podobną koncepcję proponuje firma EC30 ze swoimi produktami myjącymi, a także detergentami w formie kwadratowych płatków wyglądających jak waciki używane do demakijażu. Firma chwali się zmniejszeniem śladu węglowego nawet o 50% w porównaniu do tradycyjnych płynów, przy zachowaniu porównywalnej wydajności produktu [18].

Kosmetyki kolorowe są bardzo wdzięcznym tematem, jeśli chodzi o produkty bezwodne. Na rynku dostępna jest szeroka gama takich produktów. Sztandarowym przykładem są produkty do ust, różnego typu pomadki, balsamy, błyszczyki, konturówki itp. Inne formy to m.in.: sypkie i prasowane: cienie, bronzery, pudry, róże itp. Do rzęs natomiast można zastosować tusz w kamieniu, który należy lekko zwilżyć i nanieść dołączoną szczoteczką (np. Mascara – tusz w kamieniu, Kryolan) [19]. W przypadku podkładów warto pochylić się nad produktami w kompakcie, sztyfcie (np. Flex Foundation Stick Milk Makeup) [20] czy prasowanymi.

Dobrym rozwiązaniem jest redukcja ilości stosowanych kosmetyków, czyli używanie kosmetyków hybrydowych, multifunkcyjnych, które oprócz podstawowej funkcji spełniają dodatkowe funkcje, np. fluid w kompakcie z SPF – High Protection Tinted Compact SPF 50, Avene [21] (funkcja dekoracyjna, korekcyjna i ochrona przeciwsłoneczna) czy produkty typu dwa lub więcej w jednym.

Kosmetyki bezwodne mają wiele zalet. Minimalizacja wody w kosmetyce powoduje mniejsze rozcieńczanie składników aktywnych, co prowadzi do zwiększenia wydajności produktu, a to z kolei do bardziej zrównoważonej konsumpcji, a mniejsza ilość preparatu to niższe zużycie i unikanie marnowania. Nie we wszystkich formulacjach można wyeliminować wodę, ale dostępnych jest wiele alternatyw, jak np. wody roślinne, soki, ekstrakty, co może nawet przyczynić się do większej atrakcyjności takiego produktu [2].

Produkty waterless nie wymagają takiej konserwacji, jak w przypadku wodnych formuł, co sprzyja wydłużeniu trwałości produktów. Jednak należy pamiętać o prawidłowym przechowywaniu takich bezwodnych produktów, zwłaszcza gdy miały pośredni lub bezpośredni kontakt z wodą, poprzez pozostawienie produktu do całkowitego wyschnięcia, zanim zostanie umieszczony w opakowaniu, w celu uniknięcia zanieczyszczeń [2].

Bezwodne formuły to także wpływ na opakowanie. Produkty w postaci stałej pakowane są w różnego typu opakowania nadające się do recyklingu, jak np. karton, papier, bądź też w opakowania wielokrotnego użytku, np. puszki. Przyczynia się to do znacznej redukcji opakowań plastikowych, a także zmniejszenia śladu węglowego, gdyż takie opakowania zajmują znacznie mniej miejsca podczas transportu oraz przechowywania niż wodne produkty. Ze względu na rozmiar są też pożyteczne podczas podróży, ponieważ nie podlegają ograniczeniom formatowym, jak w przypadku płynnych produktów [2].

Ograniczenie zużycia wody w czasie całego cyklu życia produktu (otrzymywanie/przetwarzanie surowców, formułowanie, produkcja, pakowanie, transport, użytkowanie) przyczynia się do zrównoważonego rozwoju. Kosmetyki bezwodne jak najbardziej wpisują się w ten trend m.in. przez oszczędność wody, zmniejszenie ilości odpadów poprzez minimalizację opakowania, zmniejszenie miejsca do przechowywania, a także zmniejszenie kosztu transportu, co przyczynia się m.in. do zmniejszania śladu węglowego i większej troski o środowisko [22].

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 4/2022