Trendy w dermokosmetykach

Pielęgnacja skóry wrażliwej wymaga zastosowania specjalistycznych i jak najbardziej dla niej obojętnych produktów, które będą jednocześnie efektywne, hypoalergiczne, bogate w składniki aktywne i przebadane pod okiem lekarza dermatologa. Powyższe cechy spełniają produkty ze specjalnego segmentu rynku kosmetycznego, czyli dermokosmetyki, które formułowane są w taki sposób, aby działać prewencyjnie (np. zapobiegać szkodliwemu działaniu czynników zewnętrznych, przeznaskórkowej utracie wody), terapeutycznie w stosunkudo typowych problemów skóry wrażliwej (np. nadreaktywność, atopia, trądzik, zaczerwienienie, podrażnienia skalpu, wypadanie włosów), a także problemów estetycznych (np. hiperpigmentacja, oznaki starzenia skóry).

Kluczowe czynniki zwiększające popyt na dermokosmetyki

Z roku na rok dermokosmetyki notują wzrost wartości w stosunku do całości rynku kosmetycznego. Zwiększone zainteresowanie konsumentów produktami z tej grupy związane jest z rosnącym problemem skóry wrażliwej, a jednocześnie wskazuje na coraz większą świadomość, dotyczącą konieczności ochrony skóry przed czynnikami zewnętrznymi, niosącymi za sobą długofalowe skutki dla skóry, w szczególności promieniowaniem UV, zanieczyszczeniem powietrza, stosowaniem agresywnych środków myjących. Wiąże się to również ze stylem życia i holistycznym podejściem do pielęgnacji. Konsumenci wierzą, że piękno zaczyna się od zdrowiej skóry, dlatego ważniejsza jest pielęgnacja niż przykrywanie niedoskonałości kosmetykami kolorowymi. Te aspekty sprawiają, że rośnie zapotrzebowanie na zaawansowane technologicznie produkty, bazujące na naukowym podejściu do ich formułowania i działania, a jednocześnie bezpieczne i przebadane klinicznie. Pozycja marek dermokosmetycznych staje się silniejsza ze względu na miejsce sprzedaży, jakim jest apteka oraz polecanie produktów z tego segmentu przez lekarzy dermatologów, co sprawia, że są one odbierane jako produkty o dużej skuteczności, z dozą zaufania. Marki dermokosmetyczne kładą nacisk na rzetelne badania swoich produktów, które potwierdzają najwyższą tolerancję skórną, również w grupie osób z dodatnim odczynem alergicznym, i działanie produktów.

Rosnąca świadomość, dotycząca stanu skóry i jej zdrowia, a także coraz większa konkurencja na rynku dermokosmetyków powodują nieustanny rozwój i nastawienie na rozwiązywanie coraz bardziej zaawansowanych problemów skórnych. Oprócz typowych dermokosmetycznych claimów, takich jak pielęgnacja skóry atopowej, wspomaganie leczenia egzemy, czy trądziku, coraz większe znaczenie zyskują bardziej specyficzne produkty, które są skierowane do konsumentów dotkniętych trądzikiem różowatym, zmianami pigmentacyjnymi oraz mają działanie anti-aging.

Wiodące trendy na rynku dermokosmetycznym. Po pierwsze ochrona

Stres, zanieczyszczenie powietrza, promieniowanie UV to czynniki, na które jesteśmy narażeni każdego dnia. Wywierają one niekorzystny wpływ na kondycję i wygląd szczególnie skóry wrażliwej. Ochronę przed tymi szkodliwymi faktorami stanowią produkty dermokosmetyczne, zawierające m.in. filtry przeciwsłoneczne i antyoksydanty. Te dwie grupy składników aktywnych są swoistą tarczą dla skóry, chronią ją w pierwszej kolejności przed pierwszymi oznakami starzenia egzogennego, a w wymiarze długofalowym przed rozwojem jednostek chorobowych, np. raka skóry. Doniesienia naukowe mówią o szkodliwym działaniu promieniowania słonecznego na naskórek i skórę właściwą. Dotyczy to nie tylko promieniowania z zakresu UVA i UVB, ale również wysokoenergetycznego promieniowania HEV i z zakresu podczerwieni. Formulacje dermokosmetyczne zawierają składniki pomagające chronić skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania z wszystkich wymienionych wyżej zakresów.

Substancje o działaniu anti-pollution nie stanowią jedynie hasła marketingowego, bowiem zanieczyszczenie powietrza stanowi realne zagrożenie, powodujące podrażnienia, przyspieszające procesy starzenia i wpływające na kondycję skóry. Receptury dermokosmetyków warto więc wzbogacać o surowce zabezpieczające powierzchnię skóry przed uszkodzeniami wywoływanymi przez toksyczne substancje, odbudowujące jej naturalną barierę ochronną oraz zwiększające jej szczelność.

Ważnymi czynnikami są również zmiatacze wolnych rodników. Stres oksydacyjny wywołany jest przez wolne rodniki generowane między innymi promieniowaniem UV i dymem papierosowym. Komórkowe systemy ochrony antyoksydacyjnej nie są w stanie zapobiegać szkodliwemu działaniu wolnych rodników, które w sposób ciągły uszkadzają składniki komórkowe, a przede wszystkimi DNA, przyczyniając się tym samym do starzenia skóry.

Walka z przebarwieniami

Przebarwienia skórne mogą pojawić się na skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, zmian hormonalnych, przyjmowanych leków lub przebytego trądziku. Dermokosmetyki powinny działać wieloetapowo: zapobiegać powstawaniu przebarwień poprzez inhibowanie enzymu tyrozynazy, niezbędnego w procesie syntezy melaniny (barwnika skóry); niwelować już istniejące przebarwienia dzięki działaniu witaminy C, kwasu kojowego czy ekstraktów roślinnych, bogatych w arbutynę; hamować transfer wytworzonej melaniny do keratynocytów naskórka, np. poprzez działanie niacynamidu.

Kosmetyki o działaniu rozjaśniającym i redukującym przebarwienia zyskują coraz większą popularność zarówno na rynkach globalnych, gdzie mamy do czynienia z dużym nasłonecznieniem (Bliski Wschód czy Azja), jak i w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Jasna, rozświetlona cera świadczy bowiemo dobrym stanie skóry oraz odejmuje jej lat.

Działanie przeciwstarzeniowe

Dermokosmetyki o działaniu anti-aging łączą w sobie aktywne substancje wpływające na opóźnienie procesów starzenia, ale także składniki poprawiające ogólny stan i wygląd skóry, które nadają jej zdrowszy i młodszy wygląd. Wśród surowców aktywnych najszerszą grupę działającą przeciwstarzeniowo tworzą peptydy. Aktywują one fibroblasty do produkcji nowego kolagenu, poprawiają wygląd starzejącej się skóry i jednocześnie nie wywołują podrażnień. Kosmetyczne peptydysą krótkimi łańcuchami aminokwasów, będącymi fragmentami długich łańcuchów białkowych. Ich działanie opiera się na naśladowaniu sekwencji aminokwasów w cząsteczce kolagenu i elastyny, co pobudza produkcję nowych białek podporowych w skórze. Klinicznym następstwem działania peptydów są odbudowa skóry i działanie przeciwzmarszczkowe, a także modyfikowanie owalu twarzy.

Korzystnymi składnikami dermokosmetyków do cer dojrzałych są witaminy C i E. Cechują się one silnymi właściwościami antyoksydacyjnymi. Witamina E jest doskonałym inhibitoremwolnych rodników ze względu na powinowactwo do struktur błony komórkowej i lipidów cementu komórkowego, ma zdolność wbudowywania się w struktury naskórka, gdzie pełni rolę naturalnego czynnika przeciwutleniającego. W związku z tym opóźnia procesy starzenia się skóry, wpływa na jej nawilżenie i zmniejsza nadwrażliwość na działanie promieni UV. Witamina C, czyli kwas askorbinowy, bierze udział w wielu kluczowych reakcjach biochemicznych, m.in. hydroksylacji proliny, niezbędnej w procesie syntezy kolagenu. Pełni również funkcję przeciwrodnikową – szczególne efekty zmiatania wolnych rodników występują przy wspólnym działaniu witamin C i E ze względu na ich synergiczne działanie. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii, np. zamykania witamin w formach liposomalnych, są one w stanie przenikać do głębszych warstw naskórka.

Mikrobiom

Branża dermokosmetyczna nie pozostaje obojętna na wszechobecny trend dotyczący mikrobiomu skóry, która stanowi fizyczną barierę chroniącą ciało przed zakażeniem, urazami i wnikaniem toksyn. Jest jednocześnie złożonym ekosystemem zasiedlanym przez różne gatunki drobnoustrojów zarówno korzystnych i obojętnych, jak i patogennych. Na zdrowej skórze najwięcej znajdziemy bakterii Staphylococcus epidermidis, które stanowią czynnik chroniący przed patogenami.

Mikrobiom chroni przed szkodliwymi drobnoustrojamii indukuje odpowiedź immunologiczną, oddziałując na limfocyty T obecne w skórze. Czynnikami negatywnie wpływającymi na różnorodność mikroorganizmów na powierzchni skóry są nie tylko powszechnie stosowane antybiotyki, ale także zabiegi higieniczne i kosmetyczne z wykorzystaniem substancji chemicznych. Powodują one nieustanne usuwanie ze skóry mikroflory, a zmiana warunków fizykochemicznych na powierzchni skóry utrudnia jej zasiedlanie przez florę komensalną i jednocześnie stwarza warunki do jej kolonizacji przez patogeny. Stosowanie dermokosmetyków jak najbardziej obojętnych dla skóry zmniejsza ingerencję w naturalną mikroflorę skóry.

Problemy z wypadaniem włosów i pielęgnacja skalpu

Skóra głowy jest jednym z tych obszarów, które są często pomijane w codziennej pielęgnacji. Dbanie o nią najczęściej skupia się jedynie na czynnościach higienicznych, jak oczyszczanie. Jednak skalp może przysparzać wiele problemów, takich jak utrata włosów, spowodowana różnymi czynnikami, np. skłonnościami genetycznymi, zmianami hormonalnymi, czynnikami środowiskowymi czy złą dietą. Konsument poszukuje wtedy preparatów mających na celu zahamowanie wypadania włosów oraz ich zagęszczenie. Oferta dermokosmetyków w tym zakresie oferuje różnego rodzaju wcierki, które zawierają substancje dotleniające i ułatwiające wnikanie substancji aktywnych dostarczanych z zewnątrz, działające hamująco w stosunku do 5-α-reduktazy, czynnika wpływającego na wypadanie włosów, oraz szampony, będące uzupełnieniem kuracji przeciwko utracie włosów.

W kontekście pielęgnacji skóry głowy coraz większą popularnością cieszą się preparaty złuszczające naskórek. Wiąże się to z powszechnym problemem łojotoku skóry głowy. Osoby dotknięte nadmierną keratynizacją naskórka w tym obszarze poszukują preparatów oczyszczających, pomagających usunąć nadmiar łuski oraz jednocześnie nawilżających i kojących podrażnienia. Peelingi dermokosmetyczne przeznaczone do skóry głowy oparte są na kwasach AHA lub PHA, enzymach, moczniku w wysokich stężeniach i dodatkowo zawierają substancje łagodzące, np. D-panthenol bądź alantoina.

Nie tylko działanie

Rynek dermokosmetyczny rządzi się specyficznymi prawami dotyczącymi formuł oferowanych produktów. Są to preparaty delikatne, hypoalergiczne i jak najbardziej obojętne dla wrażliwej skóry. Należy jednak podążać za aktualnymi trendami rynkowymi dotyczącymi właściwości aplikacyjnych. Konsumenci poszukują lekkich formuł o bogatych odczuciach na skórze oraz produktów wielofunkcyjnych, łatwych do użycia w codziennym pędzie. Na rynku dermokosmetyków pojawia się coraz więcej produktów o szerokim spektrum działania, np. chroniących przed promieniowaniem UV i jednocześnie pielęgnacyjnych, przeznaczonych do konkretnych typów cery, a nawet kosmetyków kolorowych, wykazujących działanie korygujące niedoskonałości i zastępujące makijaż, jak i dodatkowo nawilżających oraz posiadających wysoki faktor SPF.

Bibliografia:

• Sensitive skin Strategy & Solutions, Imke Meyer, Symrise, 2018.
• Skin Health: The Evolving Landscape of Dermocosmetics, Euromonitor International 2019.
• B. Zegarska, M. Woźniak, Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry, Gerontologia Polska, tom 14, nr 4, 153-159.
• D. Wojnowska, Kosmeceutyki w pielęgnacji skóry kobiet w okresie menopauzalnym, Przegląd menopauzalny 2011: 4:338-342.
• M. Bernat, M. Matyszek-Nawrocka, W. Cioczek, Składniki aktywne w kosmetykach przeciwstarzeniowych, Kosmetologia estetyczna, 6/2016/vol.5.
• Z. Gliński, K. Kostro, Mikrobiom charakterystyka i znaczenie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej w Lublinie, 2015.
• K. Adamczyk, A. A. Garncarczyk, P. P. Antończak, Mikrobiom skóry, Przegl. Dermatol. 2018, 105, 285-297.

Anna Baranowska
technolog, Biogened SA

Artykuł został opublikowany na łamach kwartalnika "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 1/2020