Przyszłość świadomej pielęgnacji. Surowce kosmetyczne otrzymywane w procesie fermentacji

Dziś fermentacja jest doskonale poznanym procesem, polegającym na rozkładzie złożonych substancji organicznych na prostsze związki chemiczne za pomocą mikroorganizmów – bakterii, grzybów lub drożdży. Fermentacja poprawia smak, przedłuża trwałość produktów oraz wzbogaca je o składniki odżywcze, a jej zastosowanie wykracza daleko poza przemysł spożywczy. W kosmetyce fermentacja odgrywa coraz większą rolę, odpowiadając na potrzeby branży, która poszukuje obecnie innowacyjnych składników o wyższej bioaktywności i biodostępności. Kosmetyki na bazie surowców fermentowanych zyskują na popularności jako naturalne a zarazem skuteczne rozwiązania dla pielęgnacji skóry, co czyni je ważnym trendem w nowoczesnej kosmetologii​.

Fermentacja w służbie skóry: kluczowe korzyści

Wykorzystanie procesu fermentacji w produkcji surowców kosmetycznych okazało się przełomowym rozwiązaniem, które zapewniło nowe możliwości w recepturowaniu kosmetyków.

• Wchłanianie składników w głębsze warstwy skóry

W wyniku procesu fermentacji złożone związki organiczne rozkładane są na mniejsze cząsteczki, co ułatwia ich wnikanie w głębsze warstwy skóry i przekłada się na skuteczniejsze działanie nawilżające, regenerujące i ujędrniające skórę.

• Zmniejszenie ryzyka wystąpienia podrażnień

Surowce kosmetyczne mogą zawierać potencjalnie drażniące lub toksyczne substancje. Fermentacja powoduje ich rozkład i neutralizację, dzięki czemu kosmetyk z takim surowcem może być odpowiedni także dla skór wrażliwych.

• Otrzymywanie unikalnych właściwości surowca w zależności od rodzaju użytego mikroorganizmu

Właściwości końcowe surowca zależą od rodzaju mikroorganizmów zastosowanych w procesie fermentacji oraz od samego materiału roślinnego. Dzięki temu ta sama roślina może dostarczyć różnych związków bioaktywnych, takich jak witaminy, polisacharydy, peptydy, lipidy czy fitohormony, które można dopasować do potrzeb skóry.

Od tradycji do współczesnych trendów

• Surowce morskie w nowej odsłonie

Koreańskie trendy w pielęgnacji skóry takie jak surowce pochodzenia morskiego oraz te pozyskiwane metodą fermentacji, zyskują coraz większą popularność w Europie. Połączenie ich jest odpowiedzią na rosnące zainteresowanie kosmetykami opartymi na naturalnych, zrównoważonych składnikach, które stały się kluczowym trendem zarówno w koreańskiej pielęgnacji, jak i w kosmetyce zachodniej, skupiającej się na czystej urodzie i dobrostanie skóry​.

Surowcem idealnie wpasowującym się w tę ideę jest ferment z mikroalg (INCI: Microalgae ferment). Mikroalgi są źródłem witamin, minerałów, białek oraz kwasów tłuszczowych (Omega-3 oraz kwasu eikozapentaenowego EPA), które wspierają zdrowie skóry i regenerację komórek. Ich działanie sprzyja proliferacji fibroblastów i syntezie kolagenu, co pomaga wzmocnić barierę skórną. Pobudzają miejscowy wzrost dobrej flory bakteryjnej m.in. Bifidobacterium longum, Staphylococcus epidermidis oraz ograniczają wzrost bakterii Escherichia coli. Dodatkowo zapewniają silne właściwości przeciwutleniające, chroniąc skórę przed stresem oksydacyjnym i promieniowaniem UV, a także zapobiegają jej wysuszeniu i wygładzają ją. Mikroalgi wykazują również działanie przeciwzapalne, łagodząc podrażnienia i zaczerwienienia skóry. Zawarte w nich pigmenty, takie jak β-karoten, pomagają w rozjaśnianiu skóry i redukcji przebarwień. Dzięki swoim właściwościom fermentowane mikroalgi sprawdzą się idealnie w pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej oraz dojrzałej.

• Intensywne nawilżenie, jako klucz do perfekcyjnej glass skin

Gładka, promienna, nieskazitelna, przypominająca wygląd szkła – glass skin to efekt świetnie dobranej pielęgnacji. Kluczowym elementem jest głębokie nawilżenie wszystkich warstw skóry, co zapewnia jej zdrowy, lśniący wygląd. Aby osiągnąć taki efekt, istotne jest dostarczenie skórze składników aktywnych, które nie tylko nawilżają jej powierzchnię, ale również zadziałają w jej głębszych warstwach. Surowce pochodzenia fermentacyjnego są wyjątkowe pod tym względem, ponieważ dzięki procesowi fermentacji cechują się zwiększoną biodostępnością i lepszą wchłanialnością. Składniki pozyskiwane w ten sposób te skutecznie nawilżają skórę na różnych poziomach, wspierając jej regenerację i poprawiając strukturę.

Jednym z najpowszechniejszych surowców wykazujących działanie nawilżające jest kwas hialuronowy (INCI: Hyaluronic acid) lub sól sodowa kwasu hialuronowego (INCI: Sodium Hyaluronate). Jako humektant, kwas hialuronowy ma zdolność przyciągania i zatrzymywania wody w skórze, co prowadzi do jej intensywnego nawilżenia, wygładzenia i poprawy elastyczności. Jest to substancja naturalnie występująca w organizmach, szczególnie w skórze, stawach i oczach, gdzie pełni funkcję „magnesu na wodę”. Kwas hialuronowy został po raz pierwszy wyizolowany w 1934 roku przez Karla Meyera z ciała szklistego bydła. Choć odkrycie to było przełomowe, pozyskiwanie tego związku w ten sposób na skalę przemysłową okazało się trudne do wykonania ze względu na ograniczoną dostępność surowca i trudności związane z jego oczyszczaniem. Dziś, dzięki zaawansowanym technologiom, kwas hialuronowy pozyskiwany jest głównie w procesie fermentacji, co przynosi szereg korzyści. Metoda ta pozwala na produkcję na dużą skalę, z zachowaniem wysokiej czystości i powtarzalności surowca. Ponadto, fermentacja poprawia jego stabilność i biodostępność, co bezpośrednio przekłada się na skuteczniejsze działanie, zwłaszcza w nawilżaniu skóry. Dzięki temu kwas hialuronowy otrzymywany na drodze fermentacji jest nie tylko bardziej efektywny, ale również zgodny z nowoczesnymi wymaganiami dotyczącymi zrównoważonej produkcji i bezpieczeństwa.

Substancje takie jak poliglutaminian sodu (INCI: Sodium Polyglutamate) czy ektoina (INCI: Ectoin) pomagają skórze utrzymywać odpowiedni poziom nawilżenia poprzez zwiększanie jej naturalnych zdolności do wiązania wody. Poliglutaminian sodu jest polimerem aminokwasowym otrzymywanym najczęściej w wyniku fermentacji bakterii Bacillus subtilis. Strukturalnie jego cząsteczka jest bardziej elastyczna niż kwas hialuronowy dzięki czemu wiąże wodę nawet 4–5 razy efektywniej. Poza funkcją nawilżania, hamuje aktywność enzymów rozkładających kwas hialuronowy w skórze (hialuronidazy), co pomaga w utrzymaniu naturalnych zasobów kwasu hialuronowego. Dodatkowo zwiększa produkcję Naturalnego Czynnika Nawilżającego (NMF, ang. Natural Moisturizing Factor), co poprawia zdolność do wiązania wody w zewnętrznej warstwie naskórka. Kolejnym surowcem jest ektoina, znana ze swoich właściwości ochronnych, nawilżających i regenerujących. Jest naturalnym związkiem produkowanym przez halofilne bakterie, które przystosowały się do przetrwania w ekstremalnych warunkach, takich jak wysoka temperatura, susza, promieniowanie UV czy duże zasolenie. Proces fermentacji pozwala na zrównoważone i wydajne pozyskiwanie ektoiny w czystej postaci, co zapewnia powtarzalność i wysoką jakość surowca. Ektoina wiąże wodę i tworzy ochronny film na skórze, ograniczając utratę wilgoci (TEWL), dzięki czemu nawilża skórę na poziomie komórkowym. Wspomaga produkcję kolagenu w wyniku czego poprawia elastyczność skóry, nadając jej zdrowy i promienny wygląd. Hamuje uwalnianie cytokin zapalnych NO i IL-6 wykazując działanie przeciwzapalne, przy czym neutralizuje wolne rodniki, chroniąc skórę przed stresem oksydacyjnym, który jest główną przyczyną starzenia się skóry. Ektoina sprawdzi się w pielęgnacji każdego typu skóry, jednak będzie szczególnie pomocna dla skóry suchej, wrażliwej i narażonej na stres środowiskowy.

• Naturalna opalenizna bez ryzyka fotostarzenia

Skóra muśnięta słońcem bez konieczności ekspozycji na promieniowanie UV to zyskujący na popularności kierunek w kosmetyce. Dzięki nowoczesnym kosmetykom samoopalającym, możliwe jest osiągnięcie równomiernej opalenizny, która wygląda naturalnie, a jednocześnie nie wiąże się z ryzykiem fotostarzenia czy uszkodzenia skóry. Obecnie DHA (INCI: Dihydroxyacetone) jest głównym składnikiem aktywnym w większości preparatów do samoopalania. DHA to prosty cukier trójwęglowy pozyskiwany ze źródeł roślinnych, takich jak buraki cukrowe i trzcina cukrowa, w procesie fermentacji gliceryny. Po aplikacji na skórę wchodzi w reakcję z aminokwasami znajdującymi się w górnej warstwie naskórka, tworząc brązowy barwnik, który imituje efekt opalenizny. Reakcja ta, znana jako reakcja Maillarda, jest całkowicie bezpieczna, nie uszkadza skóry i nie wchodzi w interakcje z jej głębszymi warstwami. Dodatkową zaletą jest to, że DHA chroni skórę przed długimi falami ultrafioletowymi (λ > 320 nm), wykazując współczynnik ochrony UVA od 1,7 do 2,2, w zależności od stężenia. Kolejną substancją wykazującą działanie samoopalające jest erytruloza (INCI: Erythrulose). Podobnie jak DHA, erytruloza powstaje w procesie fermentacji oraz reaguje z aminokwasami w skórze, tworząc brązowy kolor, który imituje opaleniznę. Jest to jednak proces, który działa wolniej w porównaniu do efektu po użyciu DHA, co zapewnia bardziej naturalny, subtelny odcień opalenizny. Można ją stosować samodzielnie, jednak w połączeniu z DHA daje efekt trwałej i jednolitej opalenizny. Dodatkowo erytruloza jest także ceniona za swoje właściwości nawilżające, pomaga utrzymać wilgoć w skórze, co sprawia, że opalenizna wygląda bardziej naturalnie i zdrowo. Na rynku dostępne są również gotowe surowce zawierające mieszaninę dihydroksyacetonu, erytrulozy oraz trehalozy – trzech cukrów, pozwalających na uzyskanie pięknej, długotrwałej, równomiernej opalenizny bez suchej skóry po długiej ekspozycji na słońce.

Podsumowanie

Kluczową korzyścią pozyskiwania surowców w procesie fermentacji jest zwiększenie ich biodostępności, co pozwala im skuteczniej wnikać w głębsze warstwy skóry i wspierać jej naturalne funkcje nawilżające i regeneracyjne. Fermentowane surowce, takie jak mikroalgi, poliglutaminian sodu czy ektoina wzmacniają barierę skórną, neutralizują podrażnienia oraz chronią przed stresem oksydacyjnym. Surowce te są naturalne, zrównoważone i bezpieczne, dzięki czemu odpowiadają potrzebom rynku kosmetycznego. Fermentacja to powrót do tradycji wzbogaconej o skuteczność i innowację.