Postbiotyki – składnik kosmetyczny nowej generacji

Skórę ludzką zamieszkują miliony bakterii, określanych jako tzw. mikrobiom. Stanowi on bardzo ważny składnik skóry, mający istotny wkład w jej ochronę przed zanieczyszczeniami, fotostarzeniem i stresem oksydacyjnym. Pożyteczne bakterie wchodzące w skład mikrobiomu wydzielają metabolity, które biorą udział w transmisji sygnałów nie tylko między sobą, ale także z komórkami skóry, chroniąc je przed patogenami i innymi szkodliwymi czynnikami środowiskowymi. LactoSporin® jest  postbiotykiem o działaniu przeciwdrobnoustrojowym i właściwościach przeciwstarzeniowych. Zawiera oczyszczony metabolit zewnątrzkomórkowy uzyskany z bakterii Bacillus coagulans MTCC 5856.

Starzenie się skóry

Skóra stanowi barierę, która chroni organizm przed szkodliwym wpływem czynników pochodzących ze środowiska zewnętrznego, zapobiega utracie wody i zakażeniu drobnoustrojami. Oprócz tego skóra pełni istotną rolę kosmetyczną[1] Od czasu narodzin aż do śmierci skóra oraz inne narządy podlegają procesowi starzenia. Starzenie się skóry jest indukowane zarówno przez czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne. W następstwie ich oddziaływania skóra staje się ścieńczała, nadmiernie przesuszona, zwiotczała i szorstka. Powstają drobne zmarszczki i następuje stopniowy zanik tkanki skórnej. Czynniki indukujące, które mają związek z procesem starzenia się skóry, obejmują długotrwałe narażenie na promieniowanie UV, zanieczyszczenie powietrza, palenie tytoniu oraz niewłaściwe odżywianie (Rysunek 1).[2,3]

Dążenie do zachowania zdrowej, młodo wyglądającej skóry jest dziś praktycznie wszechobecne, a rynek kosmetyków przeciwstarzeniowych rozwija się niezwykle dynamicznie. W miarę rozwoju wiedzy na temat mechanizmów molekularnych leżących u podstaw procesu starzenia, opracowywane są nowe produkty, które ograniczają tempo tych zmian.[3] Wraz z postępem nauki w tej dziedzinie obserwuje się rosnącą popularność kosmetyków na bazie naturalnych składników ziołowych i probiotyków.[4-6]

LactoSporin®, jako postbiotyk

LactoSporin® to zastrzeżony, standaryzowany produkt przeciwdrobnoustrojowy opracowany w Sabinsa Corporation. Zawiera częściowo oczyszczony, zewnątrzkomórkowy metabolit białka uzyskiwany z supernatantu hodowli szczepu bakterii probiotycznych B. coagulans MTCC 5856 (LactoSpore®). Początkowo produkt był analizowany pod kątem doskonałej aktywności przeciwdrobnoustrojowej skierowanej przeciwko patogenom skóry. Stwierdzono jednak, że oprócz tych właściwości LactoSporin® hamuje powstawanie biofilmu in vitro. Nadaje się do szerokiej gamy zastosowań, w których istotną rolę odgrywa zapobieganie procesowi starzenia się skóry. Działa jako przeciwutleniacz, zapewnia ochronę przed szkodliwym promieniowaniem UV, a także ogranicza rozpad włókien kolagenowych w skórze poprzez hamowanie enzymu kolagenazy. Zanieczyszczenia pochodzące z otoczenia uszkadzają skórę poprzez indukowanie stresu oksydacyjnego i powstawanie reaktywnych form tlenu. Wywołuje to szereg reakcji, których skutkiem jest rozpad kolagenu i uszkodzenie macierzy skóry właściwej. Utrata kolagenu i elastyny powoduje powstawanie zmarszczek, wiotczenie i przedwczesne starzenie się skóry.

LactoSporin® chroni komórki przed szkodliwym oddziaływaniem zanieczyszczeń, zmniejszając stres oksydacyjny i chroniąc komórki przed uszkodzeniem. Ocena właściwości przeciwutleniających składnika LactoSporin® poprzez pomiar wychwytu wolnych rodników DPPH wykazała dawko zależny efekt „wymiatania” wolnych rodników przy wartości IC50 równej 0,43% v/v oraz możliwość ograniczania procesu powstawania reaktywnych form tlenu w fibroblastach skórnych (Wykres 1).

LactoSporin® ma również znaczącą aktywność przeciwzapalną i dawkozależne działanie antykolagenazowe przy IC50 1,8% v/v (Wykres 2). Właściwości te wskazują, że LactoSporin® jest doskonałym kosmeceutykiem, który podtrzymuje jędrność skóry, zapobiega powstawaniu zmarszczek i chroni przed stresem oksydacyjnym. Ochronę przed uszkodzeniem komórek skóry wywoływanym promieniowaniem UV – w postaci zapobiegania uszkodzeniom DNA i śmierci komórek – zaobserwowano również po zastosowaniu składnika LactoSporin® w fibroblastach skórnych i keratynocytach.

Nowe możliwości i przyszłe wyzwania

W ostatnim czasie postbiotyki szturmem wkroczyły do branży kosmetycznej i pielęgnacyjnej. Są atrakcyjną propozycją również dlatego, że eliminują związane z żywymi probiotykami obawy dotyczące bezpieczeństwa i okresu trwałości. Ponadto postbiotyki są łatwe w procesie formulacji, mają potwierdzoną wyższą aktywność przeciwzapalną i mogą wpływać na skład mikrobiomu.[7] Wyzwania dotyczą głównie potwierdzania deklaracji o skuteczności składnika w badaniach prowadzonych u ludzkich ochotników oraz zgodności z obowiązującymi przepisami.

Wnioski

LactoSporin® jest obiecującym składnikiem kosmetycznym, który wykazuje wiele potencjalnych korzyści i ma dobry profil bezpieczeństwa potwierdzony skórnymi testami płatkowymi. Dla produktu zaplanowano już kilka badań klinicznych i być może już niedługo LactoSporin® zyska status jednego z najbardziej popularnych kosmetyków przywracających skórze młody wygląd.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 1/2021