Surowce kosmetyczne
Najpopularniejsze substancje aktywne wykorzystywane w serum do twarzy
Serum do twarzy jest preparatem kosmetycznym, który w większości przypadków zawiera w swoim składzie duże stężenie substancji aktywnych o wysokiej przyswajalności. Charakteryzuje się zazwyczaj lekką formułą, najczęściej wodną (zazwyczaj lekki, transparentny żel) lub olejową (mieszanina emolientów, olejów i substancji aktywnych dobrze rozpuszczalnych w tłuszczach).
Na rynku kosmetycznym, największą popularnością cieszą się ostatnimi czasy produkty z kwasem hialuronowym, niacynamidem, retinolem, witaminą C i ceramidami.
Kwas hialuronowy
Zawartość kwasu hialuronowego (INCI: Hyaluronic Acid) występującego naturalnie w naszej skórze maleje wraz z wiekiem. W preparatach kosmetycznych HA najczęściej stosuje się w postaci jego pochodnej – hialuronianu sodu (INCI: Hyaluronic Acid). Stosowanie kosmetyków z kwasem hialuronowym umożliwia utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia skóry, głównie poprzez ograniczenie transepidermalnej utraty wody TEWL (Transepidermal Water Loss), ujędrnienie i wygładzenie. Dodatkowo może on wspomagać walkę ze zmarszczkami poprzez ich spłycanie.
Przenikanie kwasu hialuronowego w głąb skóry zależy od jego cząsteczkowości. Wyróżniamy trzy główne wielkości tej substancji:
- wielkocząsteczkowy – tworzy na powierzchni film, zapobiegający utracie wody;
- średniocząsteczkowy – nawilża warstwę rogową naskórka, natychmiastowo ale krótkotrwale ujędrnia i wygładza;
- małocząsteczkowy – przenika w głąb skóry i wiąże wodę, powoduje długotrwałe i silne nawilżenie.[1]
W celu ułatwienia przenikania HA w głąb skóry, jest on czasami zamykany w liposomach.
Serum z kwasem hialuronowym, ze względu na szybkie wchłanianie oraz lekką formułę sprawdzi się idealnie do każdego rodzaju cery.
Niacynamid
Inaczej nazywany witaminą B3, PP, nikotynamidem lub niacyną. Jest związkiem łatwo absorbowalnym przez skórę. Jest cenionym przez formulatorów surowcem, ponieważ wykazuje wszechstronne działanie. Niacynamid wykazuje działanie przeciwzapalne, dlatego jest odpowiednim składnikiem kosmetyków, dla osób borykających się z trądzikiem.[ii] Ogranicza wydzielanie sebum, poprzez normalizację pracy gruczołów łojowych oraz zmniejsza widoczność porów. Działa antybakteryjnie, zapobiega powstawaniu przebarwień oraz rozjaśnia te, które już pojawiły się na naszej skórze. Działanie antyoksydacyjne niacynamidu, spowalnia proces starzenia się skóry. Surowiec ten, wzmacniając barierę hydrolipidową skóry, wpływa pozytywnie na jej poziom nawilżenia, a dodatkowo chroni przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych.[iii]
Serum zawierające niacynamid można stosować zarówno rano, jak i wieczorem. Nie należy jednak łączyć go z kosmetykami zawierającymi witaminę C, ze względu na możliwe wystąpienie podrażnień, zaczerwienienia skóry i pieczenia.
Retinol
Czyli witamina A, jest jedną z najbardziej skutecznych substancji aktywnych stosowanych w produktach kosmetycznych. W składach serum do twarzy, spotkamy go najczęściej w formie czystej (INCI: Retinol) lub w formie estrów m.in. octanu (INCI: Retinyl Acetate), palmitynianu (INCI: Retinyl Palmitate), propionianu (INCI: Retinyl Propionate).
Używając serum z retinolem lub jego pochodnymi zaobserwujemy widoczną redukcję niedoskonałości, wyrównanie i poprawę kolorytu, zminimalizowanie widoczności przebarwień i blizn, ujędrnienie i uelastycznienie skóry. Dodatkowo, kosmetyki zawierające retinol, wspomagają walkę z oznakami starzenia się skóry.[iv]
Ze względu na dość intensywne działanie retinolu, stosowanie serum należy zaczynać od możliwie jak najniższego stężenia, aby zbudować na niego tolerancję i zapobiec podrażnieniom i przesuszeniom skóry. Serum z retinolem nakładamy na noc, a rano powinniśmy pamiętać o nałożeniu kremu z filtrem UV.
Według opinii Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS), stężenie retinolu w kosmetykach do twarzy nie powinno przekraczać 0.3%.[v]
Witamina C
W kosmetyce witamina C występuje w różnych formach. Zaczynając od czystego kwasu askorbinowego (INCI: Ascorbic Acid), przez różnorodne pochodne, m.in. teteraizopalmitynian askorbylu (INCI: Tetrahexyldecyl Ascorbate), palmitynian askorbylu (INCI: Ascorbyl Palmitate), sól sodowa fosforanu askorbylu (INCI: Sodium Ascorbyl Phospate).
Pochodne witaminy C są dużo częściej wykorzystywane w formulacjach, ze względu na to, że kwas askorbinowy w roztworach wodnych, pod wpływem temperatury, światła oraz dostępu tlenu ulega utlenieniu do kwasu dehydroaskorbinowego i traci swoje właściwości.[vi]
Serum z witaminą C, bądź jej pochodnymi jest bardzo często stosowane przez konsumentów ze względu na swoje szybkie i skuteczne działanie. Wykazuje działanie antyoksydacyjne, a więc chroni przed działaniem wolnych rodników. Zapobiega powstawaniu zmarszczek, rozjaśnia cerę, wspomaga walkę z trądzikiem, ma korzystny wpływ na syntezę kolagenu, uszczelnia naczynia krwionośne, działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, pobudza syntezę ceramidów, chroni przed promieniowaniem UV.[vii]
Serum z witaminą C, podobnie jak produkty z niacynamidem i retinolem, powinno się stosować świadomie z zachowaniem zalecanych ograniczeń – np. nie powinno być ono aplikowane łącznie m.in. z retinoidami, kwasami AHA, BHA, niacynamidem.
Ceramidy
Substancje te należą do rodziny cząsteczek lipidowych. Ceramidy składają się z N-acetylosfingozyny oraz kwasu tłuszczowego i występują w wysokich stężeniach w błonie komórkowej, tworząc sfingomielinę, jeden z głównych lipidów w dwuwarstwie lipidowej.
Ceramidy są składnikiem vernix caseosa, woskowatej substancji pokrywającej i zabezpieczającej skórę noworodków.
Serum, w którego recepturze zawarte są ceramidy, doskonale sprawdzi się w walce z przesuszoną cerą, ponieważ intensywnie i głęboko nawilża. Główną funkcją ceramidów jest przywracanie wysokiego poziomu lipidów w skórze, zapobieganie przeznaskórkowej utracie wody oraz ochrona przed czynnikami zewnętrznymi. Ceramidy wykazują również działanie ujędrniające i uelastyczniające skórę oraz pomagają w walce z oznakami starzenia, dlatego doskonale sprawdzają się w przypadku skóry suchej oraz dojrzałej z oznakami starzenia
Ceramidy w składach kosmetyków, najczęściej występują w dwóch warianty Ceramide NP, Ceramide AP.
Na rynku kosmetycznym dostępne są różne rodzaje serum. W zależności od tego, czego potrzebuje nasza cera, jesteśmy w stanie dobrać odpowiedni produkt. Należy jednak pamiętać, iż aby serum działało skutecznie, jego stosowaniu powinny towarzyszyć także inne etapy pielęgnacji skóry. Ograniczeniu zabiegów pielęgnacyjnych i brak ich kompleksowości, najprawdopodobniej nie przyniesie oczekiwanych przez nas efektów, pomimo zastosowania najdroższego kosmetyku. Dodatkowo, powinniśmy pamiętać, aby czynności związane z pielęgnacją twarzy wykonywać regularnie i dokładnie.
Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 2/2023