„Jaka kompozycja zapachowa pasuje do jakiego projektu? Czyli, co dostawca powinien wiedzieć, aby pomóc w sprawnym wyborze odpowiedniego surowca?”

Z drugiej strony otrzymujemy ogromną ilość pytań, które są bardzo ogólne i nie wiadomo co pod danym zapytaniem dokładnie się kryje. Bardzo często, po głębszym zapoznaniu się z problematyką, okazuje się, że niejednokrotnie w projekcie mamy do czynienia z innym tematem niż wynika to z zapytania. W niektórych przypadkach dostrzegam również odmienne podejście do projektów przez działy marketingowe oraz działy technologiczne. I bardzo często na tej płaszczyźnie rodzą się nieścisłości związane z formułowaniem zapytań.

Przedstawimy w tym artykule, jakie informacje powinien otrzymać dostawca kompozycji, aby sprawnie, precyzyjnie i szybko dobrać właściwą kompozycję zapachową do danego projektu.

1. Szczegółowy opis nuty zapachowej

Sposób w jaki opisujemy zapach, który chcemy otrzymać, nie ma większego znaczenia. Ważne, aby był on jak najbardziej precyzyjny i szczegółowy.

Można posłużyć się prostym językiem np. morski, świeży, kwiatowy etc.

Najbardziej popularne nuty zapachowe jakie obowiązują w nomenklaturze profesjonalistów kreujących kompozycje zapachowe to:

1. Grupa CYTRUSOWA
2. Grupa KWIATOWA
3. Grupa DRZEWNA
4. Grupa ORIENTALNA
5. Grupa PAPROCIOWA
6. Grupa SZYPROWA
7. Grupa SKÓRZANA

Drugą, bardzo dobrą metodą, jest odwołanie się do produktu dostępnego na rynku, którego nuta zapachowa wydaje się interesująca. Jeżeli nie umiemy opisywać nut zapachowych, możemy szukać inspiracji danym zapachem z konkretnego produktu, który jest już na rynku. Bardzo dobrym sposobem jest wybranie się do drogerii celem zakupu preparatu wskazanego przez klienta, aby w kolejnym etapie z biblioteki dostępnych zapachów dobrać coś podobnego. Jest to bardzo prosty sposób, ponieważ wtedy konkretnie wiemy, jak pachnie produkt. Nuty opisane na opakowaniach wyrobów gotowych nie zawsze są zgodne z nutą zapachową de facto zastosowaną w produkcie. Opisy kreują nasze wyobrażenia a te mogą być bardzo rozbieżne.

Istotne jest również, aby obrazowo kolor gotowego wyrobu był zbieżny z charakterem nuty zapachowej. Czyli np. jeśli mamy produkt, którego kolor jest niebieski, to raczej nie będzie on pasował do zapachu typowego dla owoców czerwonych, aczkolwiek kreatywność marketingowa dopuszcza rozwiązania niestandardowe które mogą być siłą danego projektu.

2. Obostrzenia legislacyjne

Drugim, bardzo istotnym parametrem, który na etapie selekcji kompozycji powinniśmy znać są wymagania legislacyjne. Jeżeli kompozycja ma być bez CMR (substancje rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość) lub np. jest przeznaczona na rynek amerykański, to warto jest o tym powiedzieć na etapie selekcji. Czasami, po głębszej analizie projektu, okazuje się, że kompozycja jest zaakceptowana, ale nie spełnia oczekiwań związanych z legislacją, ponieważ na etapie założeń projektu nie otrzymaliśmy takiej informacji. Prowadzi to do konieczności modyfikacji kompozycji (nie zawsze jest możliwe zastąpienie jednego surowca innym tak aby nuta zapachowa pozostała identyczna). Dodatkowo modyfi kacja powoduje konieczność przeprowadzenia ponownego procesu akceptacji kompozycji w danym projekcie. Tracimy cenny czas i pieniądze.

3. Aplikacja i dozowanie na podstawie klasyfikacji IFRA

Kolejnym istotnym elementem jest produkt kosmetyczny, do którego aplikowana jest kompozycja zapachowa. Tutaj najlepszą wskazówką jest klasyfi kacja wyrobów na podstawie IFRA (International Fragrance Association).

Oczywiście, jeżeli jest to linia obejmująca wiele produktów, to można podać kilka bardziej istotnych aplikacji bez wchodzenia w szczegóły każdego produktu. Solubilizacja kompozycji może pozostać w gestii producenta lub też można zamówić do układów wodnych wersję już zsolubilizowaną.

Warto jest jednocześnie podać sugerowany poziom dozowania kompozycji w danym produkcie. Jak wiemy, w dokumencie IFRA podane są ograniczenia stosowania i stąd warto, aby dostawca i klient określili w przedziale ten parametr.

4. Charakter kompozycji – bez alergenów, syntetyczna, naturalna.

Co to jest kompozycja bez alergenów? To taka kompozycja, która zawiera śladowe ilości alergenów (aktualnie jest to grupa 26 substancji zapachowych uznanych za alergeny), ale po przeliczeniu zgodnie z aplikacją i dozowaniem nie wymaga umieszczenia w składzie INCI kosmetyku. Inaczej mówiąc jest to kompozycja bez konieczności etykietowania alergenów na opakowaniu.

Bardzo trudno jest skomponować taką kompozycję zapachową, ponieważ część substancji musimy w zasadzie wykluczyć.

Od dłuższego czasu pojawiają się również informacje, że lista alergenów ma być powiększona o kolejne substancje. Z najnowszych ustaleń wynika iż nowa lista zawierać będzie najprawdopodobniej 82 substancje uznane za alergeny i prawdopodobnie zacznie obowiązywać już w pierwszym kwartale 2022. Przewidziany jest okres przejściowy, aby każdy z producentów mógł się dostosować do nowych przepisów. Niemniej jednak, po tych zmianach, wykreowanie kompozycji bez zawartości alergenów będzie bardzo dużym wyzwaniem albo wręcz będzie to niewykonalne.

Czasami też przy aktualizacji dokumentacji pojawią się przypadki, kiedy we wcześniejszej wersji dokumentów alergenów nie było wcale, a po aktualizacji okazało się, że alergeny w śladowych ilościach jednak się pojawiły. Nie wynika to w żaden sposób ze zmiany składu kompozycji, ale jest to efekt dokładniejszych badań substancji zapachowej zastosowanej do jej produkcji.

Kompozycja syntetyczna to aktualnie najczęściej stosowane rozwiązanie w kosmetyce. To klasyczna kompozycja zapachowa składająca się z szeregu substancji zapachowych głównie pochodzenia syntetycznego.

Ostatnio bardzo mocno rośnie trend związany z naturalnością. Polacy coraz chętniej sięgają po ekokosmetyki. Sprzedaż kosmetyków naturalnych wzrosła w okresie od lipca 2019 r. do czerwca 2020 r. o 39%. Wartość całej analizowanej grupy spadła o 1,4%. Tym samym w nowych projektach coraz częściej spotykamy się z zainteresowaniem kompozycjami naturalnymi.

Kompozycja zapachowa naturalna – co to znaczy? Tutaj niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Najczęściej producenci kosmetyków w kalkulacji zawartości % składników naturalnych posługują się normą ISO 16128, ale są też instytucje certyfi kujące jak ECOCERT, COSMOS i inne.

Niezależnie jaką nomenklaturą ostatecznie będziemy się posługiwać określając naturalność naszego produktu, warto jest wiedzieć, że kompozycje (ogólne mówiąc) naturalne są zbudowane na bazie innych surowców niż kompozycje syntetyczne. Na etapie selekcji musimy wiedzieć, czy kompozycja ma być deklarowana jako naturalna czy ma „pachnieć naturalnie” (cokolwiek to oznacza, ponieważ taki komunikat jest niejednoznaczny). Postrzeganie nuty zapachowej jako naturalnej lub nie jest bardzo subiektywnym odczuciem.

Niezmiernie istotnym wątkiem jest obecność alergenów w kompozycjach naturalnych. Niejednokrotnie możemy spotkać się z interpretacją, że kompozycja naturalna jest lepsza, ponieważ nie zawiera alergenów (a te często chcemy wykluczyć z naszej listy INCI). Otóż nic bardziej mylnego. Należy mocno podkreślić, że substancje naturalne stosowane do produkcji kompozycji naturalnych są bardzo bogate w alergeny i tym samym kompozycje naturalne mają wysoką zawartość alergenów. Natura nas otaczająca jest bogata w alergeny różnego typu i mamy bardzo ograniczone możliwości wyprodukowania kompozycji naturalnej bez zawartości alergenów.

I tutaj przechodzimy bardzo płynnie do kolejnego parametru, który przy selekcji powinien się pojawić.

5. Widełki cenowe & deadline projektu

Warto jest abyśmy na etapie projektu wiedzieli jaka jest granica cenowa w jakiej powinniśmy się zmieścić dokonując selekcji. Takie pytanie, choć może być postrzegane jako nietypowe, pozwala na dookreślenie preferencji klienta. Jeżeli ktoś mówi o selekcji wśród kompozycji naturalnych i zakłada, że będą one kosztować na poziomie cenowym ok. 30 euro/kg, to de facto od razu wiadomo, że nie może sobie pozwolić na kompozycję naturalną, bo jej zakres cenowy jest zdecydowanie wyższy.

Jednocześnie, jak mamy podane widełki cenowe, to przystępując do selekcji wiemy w jakiej grupie produktów możemy jej dokonać.

Pytanie to, podobnie jak pozostałe, pozwala na efektywniejsze dokonanie selekcji. Kompozycje syntetyczne w grupie cenowej ok. 30 euro/kg i takiej ok. 60 euro/kg różnią się składem, wyrafi nowaniem nuty zapachowej oraz możliwością zaperfumowania.

Ten parametr pozwala jednocześnie oszczędzić czas obu stronom, czyli klientom i dostawcom. Prędzej czy później taka informacja i tak musi się pojawić więc pewne doprecyzowanie tej kwestii na etapie otwierania projektu jest bardzo zasadne i ułatwia szybsze dotarcie do celu.

Podobnie jest z informacją o ostatecznym terminie wysłania próbek. Jeżeli mamy 2 dni na selekcję, albo projekt jest „na wczoraj” to wiemy, że musimy wybrać coś z naszej lokalnie dostępnej biblioteki i nie mamy czasu czekać na nową selekcję z Francji.

Odwrotnie, jeśli mamy komfort czasowy, który pozwala na selekcję skrojoną na miarę i możliwość dobrania kompozycji zgodnej z preferencjami i obostrzeniami legislacyjnymi klienta, to takie działanie zwiększa szansę na powodzenie projektu.

Zwracam szczególną uwagę na potrzebę posiadania kompletu tych informacji szczególnie przy projektach usługowych. Osoba sprzedająca usługę dla klienta i kontaktująca się z nim bezpośrednio nie zawsze pyta o te szczegóły. Może to wynikać z braku kompetencji czy wiedzy w tym zakresie, albo po prostu nie chce zadawać zbyt szczegółowych pytań, aby nie narazić się na niecierpliwość klienta. Klient niestety, nie zawsze na etapie otwierania projektu wie jakie informacje szczegółowe dotyczące kompozycji powinien podać.

Wszystkie wymienione powyżej elementy są niezbędne, aby sprawnie, rzetelnie i możliwie szybko zamknąć dany projektu. Przecież wszystkim stronom zależy na tym, aby pracować sprawnie i jak najbardziej efektywnie.

Bibliografia:
1. Raport GfKPolonia 2020

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 4/2021