Jak zaopiekować się skórą narażoną na stres, zanieczyszczenia i promieniowanie? Formy produktów i surowce.

Kategoria: Surowce kosmetyczne
6 min. czytania

Po wzbudzeniu zainteresowania produktami anti-pollution, konsumenci sami chcą zgłębiać wiedzę na temat skutecznych rozwiązań dotyczących ochrony skóry i jej skutecznej regeneracji w dobie silnych zanieczyszczeń powietrza i innych czynników. Ochrona fizyczna skóry, ochrona gwarantowana przez filtry UV, ochrona antyoksydacyjna – są to jedne z podstawowych strategii zapobiegania szkodom wyrządzanym przez niesprzyjające warunki środowiskowe. Oprócz tego, od niedawna można zaobserwować większą świadomość emocji, które wpływają na nasz wygląd. Przekłada się to na zwiększone zainteresowanie produktami, które pomagają nam stworzyć domowe SPA lub kosmetykami dedykowanych do ośrodków, w których można się zrelaksować i oderwać od codzienności.

Zanieczyszczenia powietrza

Zanieczyszczenia powietrza to przede wszystkim spaliny oraz smog, których natężenie jest największe w sezonie późnojesiennym i zimowym ze względu na sezon grzewczy i większą ilość aut spalinowych na drogach. Oprócz tego, suche i ciepłe powietrze w pomieszczeniach jest dodatkowym czynnikiem wzmagającym procesy degradacyjne w naszej skórze.

Smog charakterystyczny dla naszej szerokości geograficznej to tzw. smog londyński, który zawiera przede wszystkim tlenki siarki i azotu, metale ciężkie, sadzę oraz pyły, między innymi te o średnicy poniżej 10 i 2,5 mikrometra (PM10 i PM2,5). Taka mieszanka wpływa bardzo niekorzystnie nie tylko na nasze drogi oddechowe ale także na naszą skórę – wiele z nich wykazują nawet działanie kancerogenne i mutagenne. Jak taka mieszanka wpływa na ludzką skórę? Przede wszystkim można zaobserwować pogorszoną jej kondycję – robi się szara, „zmęczona”, sucha, płaszcz hydrolipidowy jest naruszony, a pory rozszerzają się i można zaobserwować wzmożenie wysypu niedoskonałości, a nawet pojawienie się różnych dysfunkcji o podłożu chorobowym.

Przeciwdziałanie smogowi i ochrona skóry

Produkty kosmetyczne projektowane w trendzie anti-pollution to preparaty, których funkcją przewodnią jest tworzenie tarczy ochronnej jak najbardziej nieprzepuszczalnej dla szkodliwych związków chemicznych oraz ich niwelowanie. Ważne też, aby skupić się na regeneracji i odbudowaniu naruszonego płaszcza hydrolipidowego skóry.

Najczęstszym podziałem w seriach kosmetyków jest:

  1. Produkt ochronny na dzień, tworzący delikatną barierę przed pyłami. Bardzo często wzbogacone o filtry UV dodatkowo chroniące przed promieniowaniem UVA i UVB. Taki produkt powinien być także z dodatkiem przeciwutleniaczy, które od razu będą zwalczać wolne rodniki obecne w powietrzu. Witaminy: A (na przykład w formie pamitynianu), B3 (niacynamid) oraz witaminy C i E działające synergistycznie będą doskonałymi wyborami uzupełniającymi kompleks składników aktywnych w produkcie. Innym rozwiązaniem są wyciągi roślinne, które są bogate w bioflawonoidy, garbniki, karoteinoidy (na przykład coraz popularniejsza astaksantyna), kurkumina. Kwasy takie jak: salicylowy, ferulowy, kawowy także wykazują bardzo silne działanie antyrodnikowe, ze względu na obecność grupy hydroksylowej w pierścieniu aromatycznym, jednak należy pamiętać, że nie każdy jest odpowiedni w produktach do stosowania przy ekspozycji na promieniowanie słoneczne.
  2. Produkt regenerujący na noc – jak wiemy, procesy naprawcze w skórze są przeprowadzane przede wszystkim nocą. Dlatego produkt, który jest stosowany na noc ma szansę zadziałać nieco bardziej efektywnie. Warto skupić się na odbudowie naskórka stosując na przykład mieszaniny ceramidów lub sfingozynę będącą ich budulcem. W produktach nocnych także warto zwrócić uwagę na antyoksydację i tutaj sprawdzą się kwasy w niewielkim stężeniu, które nie są rekomendowane do używania w dzień. Dobrym rozwiązaniem są też fermenty lub pre- i probiotyki dbające o odpowiednią mikroflorę na powierzchni skóry.
  3. Produkty do oczyszczania skóry: przy stosowaniu produktów z filtrem UV warto stosować dwuetapowe oczyszczanie, aby składniki zawarte w produkcie oraz zanieczyszczenia z powietrza były dokładnie usunięte z powierzchni skóry. Po pierwszym etapie, który składa się z płynu micelarnego lub olejku/masełka należy zastosować drugi etap, czyli użyć produktu na bazie środków powierzchniowo czynnych. Po całym dniu skóra jest „zestresowana”, więc warto postawić na delikatne kosmetyki myjące na bazie glukozydów lub amfoterycznych środków powierzchniowo czynnych. Aby zredukować ilość detergentów warto postawić na produkt w postaci pianki.  Produkty do złuszczania naskórka warto wzbogacić węglem aktywnym i enzymami, które łagodniej oczyszczają skórę z zanieczyszczeń.

Promieniowanie UV

W ostatnich latach trend ochrony skóry przed promieniowaniem UV nabrał rozpędu i wielu konsumentów nie wyobraża sobie wyjść z domu bez odpowiedniej ochrony przeciwsłonecznej. Podyktowane jest to nie tylko ochroną przed poparzeniami słonecznymi, rumieniem i opalenizną, ale przede wszystkim ochroną przed promieniowaniem UVA, które jest odpowiedzialne za szybsze fotostarzenie skóry. Należy też pamiętać, że nadmierna ekspozycja na słońce może być powodem wystąpienia różnych dysfunkcji skóry – alergie, wysypki oraz swędzenie, a nawet choroby takie jak bardzo niebezpieczny czerniak. Nic więc dziwnego, że produkty z filtrami UV zyskały taką popularność i są coraz powszechniej stosowane.

Dla wielu technologów recepturowanie produktu z filtrem jest nie lada wyzwaniem, ponieważ są to jedne z trudniejszych formulacji. Oprócz samego doboru składników, przede wszystkim trzeba pamiętać o ustaleniu odpowiedniej ochrony takiego produktu, szczególnie, gdy chcielibyśmy użyć określonych deklaracji marketingowych, które zawsze muszą być poparte odpowiednimi dowodami w postaci badań. Produkt z SPF musi być przebadany minimum na ochronę przed promieniowaniem UVB, natomiast coraz popularniejsze są deklaracje ochrony przed innymi ich rodzajami: UVA, IR, HEV. Przy oznaczeniu ochrony przeciw UVA można użyć symbolu „kółeczka” z napisem UVA i wtedy producent deklaruje, że ochrona przeciwko tego typu oddziaływaniom wynosi co najmniej 1/3 wartości SPF. Jednak coraz więcej konsumentów szuka oznaczenia PPD – jest to najbardziej precyzyjna informacja, która mówi nam, ile razy mniejsza jest dawka promieniowania UVA, która dociera do skóry pokrytej danym produktem.

W produktach „miejskich”, które są przeznaczone do pielęgnacji i ochrony (także przeciwsłonecznej) skóry, dodatkową ciekawą deklaracją jest ochrona przed promieniowaniem HEV, czyli światłem niebieskim. Taki rodzaj światła jest emitowany przez urządzenia elektroniczne, takie jak ekrany komputerów, smartfonów czy tabletów. Będąc narażonym na długą ekspozycję, światło niebieskie ma realny wpływ na fotostarzenie się skóry i powstawanie przebarwień. Wiele filtrów ma także funkcję blokowania takiego rodzaju promieniowania, ale także na rynku jest cała gama dostępnych surowców, które są przebadane pod kątem ochrony przed HEV. Przede wszystkim są to ekstrakty z różnych roślin i ich części, na przykład migdałecznika chebułowca, czystka monpelijskiego, wianecznika koronowego, miłorzębu dwuklapowego. Należy jednak pamiętać, że zawsze deklaracja takiej ochrony musi być poparta odpowiednimi dowodami.

Komponowanie produktu promieniochronnego

Zastosowane filtry muszą być odpowiednio skomponowane, aby pochłaniały lub odbijały promieniowanie UV w jak najszerszym zakresie. Są dostępne filtry, które jednocześnie chronią przed dwoma rodzajami promieniowania, ale niestety nie jest to jednoznaczne z tym, że możemy użyć tylko jednego surowca. Komponowanie produktu promieniochronnego ułatwiają kalkulatory, które udostępniają niektórzy dostawcy i dzięki nim możemy w teorii przewidzieć, jaki faktor ochrony będzie miał nasz produkt. Dodatkowo trzeba mieć na uwadze, że najczęściej filtry UV są lipofilowe, więc należy dobrać odpowiednie emolienty, które rozpuszczą dobrze surowiec i emulgatory, które pomogą w uzyskaniu homogenicznej emulsji równomiernie rozcierającej się na skórze.

Produkty do twarzy powinny być nieco lżejsze niż te do ciała. Konsumenci najbardziej zwracają uwagę na bielenie produktu, które występuje najczęściej w produktach zawierających filtry mineralne oraz na pozostawianie tłustego i lepkiego filmu. Wiele osób nakłada też makijaż na co dzień, więc należy zwrócić uwagę na to, aby produkt się nie „rolował” na skórze i odpowiednio współgrał z produktami do make-upu. Wielu konsumentów także reaplikuje produkt w ciągu dnia, do tego idealnie nadają się produkty w aerozolu, które nie naruszają makijażu, a pokrywają skórę ochronnym filmem.

Pielęgnacja „zestresowanej” skóry

Stres jest efektem nadmiernej reakcji organizmu na czynniki środowiskowe, może być krótkotrwały, ale też przewlekły. Ten drugi rodzaj może bardzo negatywnie wpłynąć na naszą skórę. Stres przede wszystkim osłabia funkcje immunologiczne skóry, dzięki czemu staje się ona bardziej podatna na patogeny oraz inne szkodliwe związki chemiczne, przede wszystkim wolne rodniki. Głównymi objawami długotrwałego silnego stresu są: odwodnienie, wysuszenie skóry, nasilenie zmian trądzikowych wynikających ze wzmożonego wydzielania sebum i zaburzonej keratynizacji naskórka, cienie pod oczami i niezdrowy, szary koloryt skóry. Bardzo często stres może być zapalnikiem zaostrzenia dermatoz takich jak atopowe zapalenia skóry, czy łuszczyca.

Kosmetyki mogą jedynie nieco wspomóc i ukoić „zestresowaną” skórę, jednak przede wszystkim, najważniejsze jest zminimalizowanie źródła stresu. Za pomocą kosmetyków można wspomóc walkę z efektami stresu w dwojaki sposób: wzmocnić funkcje immunologiczne skóry, niwelować wolne rodniki oraz dostarczać jej składniki odżywcze. Drugim sposobem jest korzystanie z produktów, które mogą wpływać na nasz nastrój, na przykład przy pomocy aromaterapii.

Pierwszy sposób to pielęgnacja, która jest bardzo podobna do tej, która jest stosowana w trendzie anti-pollution: duża ilość antyoksydantów, dbanie o barierę hydrolipidową oraz odpowiednie nawilżenie. Dobrym rozwiązaniem są w tym przypadku także kremy BB lub CC, które mogą ujednolicić i ożywić kolor skóry. Ponieważ przy długotrwałym stresie powszechne są problemy ze snem, a tym samym pojawiają się cienie pod oczami – krem pod oczy jest ważnym elementem pielęgnacji. Taki produkt warto wzbogacić w surowce, które wspomagają mikrocyrkulację w tych okolicach: ekstrakty z kasztanowca, arniki, nawłoci, ruszczyku, czarnego bzu będą dobrym rozwiązaniem. Ekstrahowana z kasztanowca zwyczajnego eskulina jest silnym przeciwutleniaczem oraz składnikiem poprawiającym elastyczność drobnych naczyń krwionośnych.

Drugim sposobem jest uprzyjemnianie sobie codziennej rutyny pielęgnacyjnej produktami o relaksującym zapachu oraz ciekawej sensoryce. Do receptury takiego produktu można użyć ciekawej kompozycji zapachowej, albo skorzystać z olejków eterycznych, które mogą mieć wpływ na nasz nastrój. W przypadku stresu sprawdzą się olejki: lawendowy, jałowcowy, melisowy, ylangowy, różany, neroli i geraniowy. Takie olejki można wprowadzić do płynów, soli do kąpieli, peelingów oraz produktów do pielęgnacji ciała.

Bibliografia

1. https://biotechnologia.pl/biotechnologia/jak-powstaje-i-z-czego-sklada-sie-smog,21949

2. Najcenniejsze olejki eteryczne. Cz. 1 / Józef Góra, Anna Lis

3. Najcenniejsze olejki eteryczne. Cz. 2 /  Anna Lis

Dodatkowe informacje

Artykuł został opublikowany w kwartalniku „Świat Przemysłu Kosmetycznego” 3/2023

Autorzy

  • Anna Kuczyńska

    Technolog produkcji kosmetyków
    MG Evolution Sp. Z o.o. Sp. K.