Neurokosmetyki – kosmetyki wpływające na nasze samopoczucie

W obecnych czasach neurokosmetyki to najbardziej efektywne produkty wykorzystujące neuroprzekaźniki oraz naturalny system łączący mózg ze skórą. To produkty, które oddziałują bezpośrednio na znajdujące się w skórze zakończenia nerwowe lub ich działanie polega na bezpośrednim oddziaływaniu neuromediatorów na komórki skóry, stymulując je do produkcji własnych neuroprzekaźników. Bardzo istotną funkcję pełnią w dermatologii i psychokosmetologii, wspierając terapie chorób dermatologicznych, tj. atopowego zapalenia skóry (AZS), trądziku oraz łuszczycy. W gabinetach kosmetycznych szeroko wykorzystywane jest ich działanie przeciwstarzeniowe i antystresowe (3).

Wybrane substancje, które pobudzają lub hamują zakończenia nerwowe w skórze do relaksacji, rozluźnienia mięśni oraz są wrażliwe na bodźce środowiskowe

Jednym z przykładów adaptogenu, stosowanego coraz częściej w przemyśle kosmetycznym, na przykład w produktach po opalaniu, jest rożeniec górski. To unikalna arktyczno-alpejska roślina, rosnąca w trudnych warunkach, doskonale przystosowana do surowego, górskiego klimatu. Różeniec górski jako składnik kosmetyków ma działanie zwiększające poziom β-endorfin w skórze, co zapewnia nam dobre samopoczucie i dostarcza uczucia przyjemności, co z kolei wpływa na poprawę wyglądu naszej skóry.Większość komórek skóry posiada receptory neuroprzekaźników, dlatego stymulując skórę poprzez dotyk, wklepywanie produktu, wywołujemy ich uwalnianie wpływając pozytywnie na nasz nastrój.β-endorfiny jako neuropeptydy odpowiadają również za znoszenie uczucia bólu, np. po oparzeniu słonecznym, oraz modulują emocje i zachowanie w sposób podobny do opioidów, takich jak np. kodeina czy morfina (4).

Innym przykładem substancji dających uczucie zimna bądź ciepła jest mentol oraz kamfora. W przemyśle kosmetycznym mają zastosowanie związki generujące uczucie zimna bez faktycznego obniżenia temperatury otoczenia. Mentol jako główny składnik olejku z mięty pieprzowej występujący często w balsamach do stóp nadaje uczucie lekkości oraz relaksu dla stóp. To popularny surowiec dodawany do produktów do ciała, masażu, pielęgnacji jamy ustnej czy maseczek kosmetycznych. Jego działanie polega na aktywacji receptorów skórnych odpowiedzialnych za odczucie świeżości. Przez producentów dodawany jako składnik zapachowy, chłodzący i odświeżający. Kamfora jako składnik produktów o działaniu rozgrzewającym, stosowana jest przy bólach stawów i mięśni. Wykazuje działanie znieczulające jednocześnie stymulując krążenie poprzez interakcję z receptorami nerwów czuciowych (5).

Substancją działającą miotonizująco, czyli rozkurczowo na mięśnie mimiczne twarzy jest m.in. argirelina. Znana także pod nazwą acetyloheksapeptyd-8, redukuje zmarszczki mimiczne poprzez destabilizację powstawania synaptycznego kompleksu SNARE, co zapobiega skurczom mięśni. Argirelina blokując przewodzenie mięśniowo-nerwowe redukuje głębokość zmarszczek mimicznych i stanowi mechanizm działania anti-aging. Wykorzystywana w dermokosmetykach na przykład boosterach o działaniu przeciwzmarszczkowym, jako bezpieczna alternatywa dla toksyny botulinowej. Ogólnie mówiąc, mechanizmy działania niskocząsteczkowych peptydów są różnorodne, jednak w efekcie zmniejszają ilość acetylocholiny w szczelinie synaptycznej synaps nerwowo-mięśniowych. Bardzo często producenci tworząc formuły kremów i żeli zawierających argirelinę zaznaczają, że również stymuluje ona produkcję kolagenu i przywraca nawilżenie skóry (6).

Kolejnym przykładem są substancje, których receptory w skórze ukierunkowane są na działanie rozgrzewające i działające termoaktywnie, a więc w preparatach redukujących cellulit. Neuropeptydy występujące w żelach, kremach i serum/serach do ciała wywołują proces lipolizy, czyli spalania tłuszczu w apidocytach, czyli komórkach rezerwowych tkanki podskórnej. Najczęściej występującą substancją okazuje się kofeina, której wielokierunkowe działanie doceniają producenci. Wykazuje ona aktywność lipolityczną w komórkach tłuszczowych, zmniejszając magazynowanie trójglicerydów w apidocytach oraz pozytywnie wpływa na naczynia krwionośne zapobiegając obrzękom. Ponadto w formule produktu, aby spotęgować działanie kofeiny dodawany jest np. ekstrakt z jagód Acai i witamina E wspomagające ochronę skóry przed stresorami środowiskowymi i neutralizujące wolne rodniki oraz ekstrakt z pestek dyni wspierający produkcję naturalnego kolagenu w celu zwiększenia jędrności skóry (7).

Na powstawanie i intensywność przebarwień mają wpływ czynniki środowiskowe, takie jak promieniowanie UV oraz wolne rodniki, które wywołują stres oksydacyjny. Neurokosmetyki regulujące produkcję melaniny poprzez wpływ na melanocyty, które mając pochodzenie nerwowe, silnie reagują na stres, poziom hormonów oraz stan zapalny. Ich pobudzenie skutkuje wzmożoną aktywnością enzymów oraz nadmierną produkcją barwnika. Dlatego też, w ramach profilaktyki niezbędna jest ochrona przeciwsłoneczna. Kwas ferulowy i kojowy są przykładem substancji blokujących komórki odpowiedzialne za produkcję melaniny. Kwasy te są związkami czynnymi o działaniu hamującym aktywność enzymu tyrozynazy minimalizując przebarwienia i hiperpigmentację związaną ze zwiększoną produkcją melaniny lub jej odkładaniem się. Producenci wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów wypuszczają coraz częściej na rynek linię specjalistycznych dermokosmetyków, np. z kwasem ferulowym oraz dodatkowo z niacynamidem, których kompleksowe działanie depigmentacyjne skutecznie redukuje plamy na czole, policzkach i wokół ust oraz tzw. przebarwienia potrądzikowe (8).

Działanie kojące i uspokajające dla cery naczynkowej oraz wrażliwej to blokowanie wszystkich mechanizmów stymulujących objawy wrażliwości u źródeł powstawania, czyli przyczyny zapalenia neurogennego. Zapalenie jest wynikiem udziału nerwów oraz ich mediatorów – neuropeptydów w rozwoju odczynu zapalnego w skórze, jak również interakcji z różnorodnymi komórkami otaczającymi. W kremie na dzień dla cer naczyniowych i ekstremalnie wrażliwych zawarty jest innowacyjny neuropeptyd SensAmone P5, który imituje działanie neurotoksyny z morskiego ukwiału, dzięki czemu jest w stanie działać na zakończenia nerwowe w skórze. Białko zawarte w jadzie ukwiału ma działanie znoszące ból. Wiąże się to z faktem blokowania receptorów bólu TRPV1. Przebadany fragment białka o działaniu przeciwbólowym obniża reaktywność i wrażliwość skóry. W przypadku skóry wrażliwej wycisza, zmniejsza reakcję na stres, szybko redukuje pieczenie, rumień, podrażnienia, świąd oraz przywraca komfort wrażliwej skórze. Dodatkowym atutem jest enkapsulacja peptydu w sferycznym lipidowym nośniku. Dzięki temu jest stabilny, może wnikać do tkanek, gdzie jest uwalniany i działa przez wiele godzin (9,10).

Podsumowanie

Skóra jest istotnym narządem czucia, w której znajdują się receptory regulujące zimno i ciepło, dotyk i ucisk oraz ból. Neurokosmetyk jest w stanie wpłynąć na funkcjonowanie i wygląd naszej skóry na poziomie jej neurologicznej aktywności. Może pobudzać lub hamować wybrane zakończenia nerwowe, które są odpowiedzialne za syntezę i uwalnianie neuropeptydów. Skuteczność neurokosmetyków polega na osiągnięciu pożądanego efektu w określonym kierunku i w szybkim czasie.