Henna – trwała koloryzacja brwi i rzęs. Aspekty prawne związane z wprowadzaniem produktu na rynek.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 (wraz ze zmianami) dotyczące produktów kosmetycznych[1] w sposób szczegółowy określa wymagania, jakie powinny spełniać produkty do barwienia włosów, ze szczególnym uwzględnieniem koloryzacji rzęs. Nadrzędnym celem przyświecającym aktualnemu unijnemu prawu jest zapewnienie odpowiedniego poziom bezpieczeństwa użytkowników.

Henna do brwi i rzęs cieszy się niesłabnącą popularnością wśród coraz szerszego grona odbiorców. Trwała koloryzacja jest zdecydowanie wygodniejszą formą farbowania, zapewniającą długoterminowy efekt bez codziennego powtarzania makijażu. Na rynku Unii Europejskiej można wyróżnić dwa typy produktów ze względu na miejsce aplikacji: hennę do brwi i hennę przeznaczoną do barwienia brwi i rzęs. O ile pierwsza z nich wpisuje się w szeroką i ogólną kategorię produktów do włosów, o tyle druga poddana jest dodatkowym, oddzielnym przepisom.

Dozwolone barwniki w hennie do rzęs

Ryzyko narażenia na podrażnienia wrażliwej błony śluzowej oka podczas aplikacji henny do rzęs wymogło konieczność podjęcia dodatkowych kroków w celu zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników stosujących tego typu produkty. W preambule do załączników II-VI Rozporządzenia nr 1223/2009 znajduje się definicja produktów do włosów, której treść w sposób jednoznaczny wyklucza je jako produkty do rzęs. Wyszczególnienie rzęs jako miejsca aplikacji stwarzającego szczególne ryzyko dla zdrowia użytkownika pociągnęło za sobą przeprowadzenie wnikliwej oceny bezpieczeństwa barwników do włosów z przeznaczeniem do koloryzacji rzęs. Aktualnie na liście barwników organicznych, oksydacyjnych (wymagających aktywatora w postaci H2O2 lub innego utleniacza) znajdują się wszystkie substancje wymienione w tabeli nr 1.

Zastosowanie innych barwników oksydacyjnych spoza tej listy czyni hennę do rzęs produktem niezgodnym i niedozwolonym do obrotu na rynku UE. Wspomniane Rozporządzenie określa także górne limity stężeń wyróżnionych barwników w gotowej mieszance (po wymieszaniu z aktywatorem) przeznaczonej do bezpośredniej aplikacji (tab. 1).

Henna do brwi i rzęs na bazie barwników oksydacyjnych jest produktem składającym się z dwóch składników. Oprócz formulacji zawierającej barwniki istotnym elementem zestawu jest aktywator zawierający substancje utleniające, których obecność jest konieczna, aby zapoczątkować reakcję chemiczną, w wyniku której powstają właściwe związki barwiące. Podstawowym utleniaczem jest nadtlenek wodoru, dla którego stężenie wynoszące 2% zostało uznane za bezpieczne, co znalazło swój oddźwięk w przepisach zawartych w Rozporządzeniu 1197/2013 Aneks III pozycja 12[2]. Henna do brwi jest poddana mniejszym obostrzeniom – granicznym i bezpiecznym stężeniem nadtlenku wodoru przewidzianym dla tego typu produktów jest 3%.

Obowiązkowe oznakowanie

Rozporządzenie 1223/2009 nakłada na producentów henny do brwi i rzęs obowiązek informacyjny w zakresie instrukcji stosowania oraz środków ostrożności. Swoją rolę informacyjną producent realizuje poprzez zamieszczenie na opakowaniu szczegółowego sposobu użytkowania produktu oraz całej listy ustawowo wymaganych środków ostrożności. Każdy barwnik oksydacyjny i substancja utleniająca składające się na hennę, wymienione w Aneksie III Rozporządzenia 1223/2009 (wraz z późniejszymi zmianami)[1, 2, 3], mają przypisane środki ostrożności z rozróżnieniem na miejsce aplikacji: brwi czy rzęsy.

Henna do brwi i rzęs w myśl przepisów jest produktem profesjonalnym. Opakowanie takiego produktu musi mieć dodatkowe oznaczenie w postaci frazy „Do użytku profesjonalnego". Produkty do koloryzacji rzęs mogą być używane tylko i wyłącznie przez użytkowników profesjonalnych. Interpretacja tego zapisu w krajach UE bywa różna, jednak co do zasady oznacza ograniczenie form dystrybucji produktów do barwienia rzęs tylko i wyłącznie do sklepów profesjonalnych rejestrujących klientów. Oznacza to, że henna do rzęs może być nabywana i wykorzystywana tylko i wyłącznie w ramach działalności zawodowej. Henna do brwi i rzęs udostępniana klientom indywidualnym jest traktowana jako produkt stanowiący zagrożenie dla zdrowia.

 Trwała koloryzacja brwi i rzęs – rynki eksportowe

W krajach poza Unią Europejską henna do brwi i rzęs nie zawsze jest bezpośrednio uwzględniona w prawodawstwie. Zdarza się, w szczególności w krajach anglosaskich (USA, Australia), że w sposób pośredni jest zakazana jako stanowiąca zbyt duże ryzyko dla użytkowników. Klasycznym przykładem są Stany Zjednoczone, gdzie obowiązujące przepisy Food and Drug Administration (FDA)[4] zakazują udostępniania na rynku produktów do trwałej koloryzacji brwi i rzęs na bazie barwników oksydacyjnych – żaden z barwinków nie został zaakceptowany przez FDA. Inne kraje, wzorujące swoje prawo w zakresie produktów kosmetycznych na przepisach FDA, także nie uznają henny do brwi i rzęs jako bezpiecznej dla użytkownika. Produkty tego typu już na etapie rejestracji są odrzucane jako niezgodne z lokalnymi wymaganiami prawnymi.

W wyniku wielu regulacji udostępnianie na rynku henny do brwi i rzęs nie jest procesem prostym – należy pamiętać o wszystkich zasadach dotyczących składu i oznakowania. Dzięki temu jednak, jeśli sprosta się wszystkim wymaganiom, gwarantuje się jakość produktu i bezpieczeństwo konsumentów.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 2/2021