Kontrola jakości w branży kosmetycznej

Kategoria: Jakość i bezpieczeństwo
6 min. czytania

Firmy, które specjalizują się w produkowaniu kosmetyków opartych na własnych recepturach, /nieustannie muszą być na bieżąco z aktualnymi trendami, aby nadążać za wciąż zmieniającymi się wymaganiami konsumentów. Tu pojawia się kwestia kontroli jakości – klienci z roku na rok stają się bardziej świadomi, zwracają uwagę na skład kosmetyków i doceniają ich jakość. Rośnie zainteresowanie produktami zawierającymi naturalne składniki, rozwijają się także nisze dermokosmetyków. Nowoczesne firmy kosmetyczne w odpowiedzi na wymagania klientów zmieniają też politykę opakowaniową, proponując biodegradowalne opakowania czy promując recykling i akcje „less waste”. Warto jednak podkreślić, że w branży kosmetycznej kontrola jakości to nie tylko perfekcyjna dbałość o receptury. To cały zbiór skomplikowanych procesów, który często można zautomatyzować i tym samym uprościć.

Na co zwrócić uwagę kontrolując jakość produkowanych kosmetyków?

Kontrola jakości w branży kosmetycznej zwykle kojarzy się z badaniem składu kosmetyków. Polega ona przede wszystkim na badaniu próbek (składników, materiałów, produktów pośrednich, wyrobu końcowego), a także na sprawdzaniu jakości środowiska pracy. Jej główne zadania to pobieranie prób do badania, przeprowadzanie testów na próbkach, badania stabilności produktów oraz walidacja metod badawczych. Jest to jednak tylko jedna z płaszczyzn, które taka kontrola jakości obejmuje. Aby kompleksowa jakość została utrzymana, również i badania muszą być kompleksowe i powinny obejmować wszystkie płaszczyzny. Proces produkcji powinien być ściśle związany z kontrolą jakości całego cyklu wytwarzania produktu. Odpowiednio zaplanowane i przeprowadzone procesy wspierają najwyższą jakość produkcji, a co za tym idzie minimalizują liczbę reklamacji i zwrotów.

Dział kontroli jakości w firmach z branży kosmetycznej

Warto podkreślić, że dział kontroli jakości powinien być jednostką interdyscyplinarną, niezależną od innych działów. Z drugiej strony, swoim działaniem powinien wpływać na inne jednostki i promować wśród nich dobre praktyki związane z dbaniem o jakość końcowej wersji produktu. Z tego powodu dział kontroli jakości powinien regularnie dzielić się procesami i procedurami dotyczącymi weryfikowania jakości produkcji na różnych jej etapach. Dział kontroli jakości musi być wyposażony we wszystkie niezbędne ku temu narzędzia. Istotne jest poprawne i szczegółowe rozpisanie wszystkich procedur oraz instrukcji, a także dokumentowanie i archiwizowanie zmian w dokumentach i procesach.

Co potwierdza jakość w branży kosmetycznej

W tak wrażliwej na wszelkie nieprawidłowości branży jakość kosmetyków potwierdza nie tylko sama receptura wytworzenia produktu końcowego. Znaczenie mają wszystkie kroki, które są wykonane, aby kosmetyk w ogóle powstał, czyli standardy bezpieczeństwa, higiena, stany magazynowe itd. Celem kontroli jakości w branży kosmetycznej jest zweryfikowanie, czy cechy produktu są zgodne z założeniami. Składają się na to kontrola mikrobiologiczna w laboratorium, kontrola automatyczna, która przeprowadzana jest na linii produkcyjnej oraz cała reszta, określana przez szereg przepisów i norm, np. ISO 22716:

  • Kontrola wiedzy personelu w zakresie produkcji, magazynowania produktów w odpowiednich warunkach i weryfikowania ich jakości.
  • Sprawdzanie czystości pracowników i pomieszczeń.
  • Kontrola czystości maszyn, ich regularny przegląd i dezynfekcja.
  • Sprawdzanie stanu produktów w magazynie.
  • Kontrolowanie procedur produkcyjnych.
  • Zarządzanie odpadami.
  • Wsparcie audytów wewnętrznych i zewnętrznych.

Choć w różnych krajach normy i przepisy nieco się od siebie różnią, branża dąży raczej do ich ujednolicenia. Rośnie znaczenie GMP (Good Manufacturing Practices – dobre praktyki wytwarzania), czyli systemu opartego na procedurach produkcyjnych, kontrolnych i zapewnienia jakości. Ogromną rolę odgrywają warunki, w których kosmetyki są produkowane, włączając w to takie kwestie, jak odpowiednie oznakowanie materiałów i produktów, warunki fizyczne w magazynach (temperatura, wilgotność), stabilność produktu. Wyniki kontroli są dokumentowane i przechowywane przez wiele lat. Miejsce, w którym przechowywane są dokumenty musi być odpowiednio zabezpieczone.

Aby wszystkie te wymagania kontroli jakości spełnić, nie wystarczy odpowiednie przeszkolenie pracowników. Firma, która chce się rozwijać, na pewnym etapie staje przed wyzwaniem wybrania odpowiedniego oprogramowania, które uprości i zautomatyzuje procesy kontroli jakości, a dodatkowo zredukuje liczbę błędów ludzkich. Jako że branża kosmetyczna rozwija się niezwykle dynamicznie, firmy /wciąż poszukują wydajnych, tanich i szybkich metod kontroli jakości.

Narzędzia kontroli jakości produkcji w branży kosmetycznej

Branża kosmetyczna jest jedną z najbardziej wymagających, jeśli chodzi o spełnianie norm jakości produkcji. Z tego powodu korzysta z najbardziej zaawansowanych technologicznie narzędzi, które nie tylko ułatwiają procesy kontroli, ale też automatyzują wiele czynności wykonywanych dotąd przez pracowników. Dobrze dobrane narzędzie minimalizuje ryzyko zanieczyszczeń i zapewnia, że produkty będą maksymalnie zgodne z dobrymi praktykami produkcyjnymi. Niektóre narzędzia mogą dodatkowo być używane do badań na etapie zbierania testów na grupach docelowych. Odpowiedni system, choć oczywiście nie zastąpi badań laboratoryjnych, jest uzupełnieniem i równoległym wsparciem, na przykład dla dobrych praktyk GMP.

A co z pracą kontrolera jakości?

Bardzo istotne jest, aby kontrola jakości w branży kosmetycznej była całkowicie niezależna od innych działów. Dlatego w nowoczesnej firmie kosmetycznej, dla której jakość to priorytet, kontroler powinien działać na niezależnych narzędziach, które zapewnią mu swobodę pracy. Największym sukcesem w zakresie kontroli jakości kosmetyków jest połączenie wysokiej jakości laboratorium i kontroli pozostałych działań – stanów magazynowych, pracy maszyn i ludzi oraz czystości. Suma tych składników daje pewność, że na rynek kosmetyków nie trafi wadliwy produkt, a liczba reklamacji czy zwrotów zostanie zredukowana do minimum.

Jak wybrać odpowiednie narzędzie do kontroli jakości

Na rynku istnieje obecnie wiele rozwiązań, dlatego system, aby się wyróżnić, musi odbiegać od innych jakością i funkcjonalnościami. Różnorodność produktów kosmetycznych wymaga przeprowadzania wielu równoległych kontroli, dlatego system powinien być przede wszystkim kompleksowy. Ważne, aby był dostosowany do specyfiki i wielkości danej firmy – nie każda firma potrzebuje wszystkich funkcjonalności, z drugiej strony jednak dynamiczny rozwój przynosi nowe potrzeby w tym zakresie. Nowoczesne systemy, choć kompleksowe, są intuicyjne i proste w obsłudze. Jego wdrożenie powinno być szybkie i nie wymagać zaangażowania działu IT.

Narzędzia automatyzujące kontrolę jakości w branży kosmetycznej – korzyści

Dzięki zastosowaniu nowoczesnych narzędzi wspierających procesy kontroli jakości, utrzymanie ruchu i audyty są bardziej rzetelne i bezpieczne. Same wyroby są też lepiej i dokładniej sprawdzone. Najważniejsze korzyści narzędzi automatyzujących kontrolę jakości to:

  • Łatwiejszy onboarding i wdrożenie nowych pracowników oraz kontrolerów – procesy są przeprowadzane sprawniej i szybciej, ryzyko popełnienia błędu przez pracownika czy kontrolera jest dużo niższe. Nowi pracownicy wdrażani są szybciej.
  • Zautomatyzowane raporty – z kontroli, audytów i przeglądów maszyn tworzone są raporty, które można łatwo przeglądać i wyszukiwać szybko potrzebne informacje. Niektóre narzędzia umożliwiają pełną automatyzację wybranych raportów.
  • Alarmy, dzięki którym możliwe jest błyskawiczne reagowanie na sytuacje niepożądane, problemy czy usterki maszyn. Szybkie wykrycie nieprawidłowości i powiadomienie odpowiednich osób oznacza natychmiastową reakcję i np. niedopuszczenie do dalszej produkcji wadliwego wyrobu lub do wypuszczenia na rynek produktu niezgodnego z założeniami.
  • Kontrola nad dokumentacją i jej ustandaryzowanie.
  • Szybkie reagowanie na zmiany, np. w przepisach i regulacjach – narzędzia do kontroli jakości mają możliwość niemal pełnej personalizacji. Formularze kontrolne można tworzyć od podstaw według własnych potrzeb, dostępne są też szablony do wykorzystania. Można je łatwo edytować i dostosowywać do zmian lub przygotowywać odpowiednie pytania z dodatkowymi wskazówkami dla kontrolerów. Dzięki temu procesy kontroli przebiegają szybciej i sprawniej.
  • Wszelkie działania korygujące i naprawcze są zapisywane i monitorowane, a dane dostępne od razu w czasie rzeczywistym.
  • Zminimalizowanie ryzyka wypuszczenia na rynek wadliwych partii towaru – ewentualne defekty są wykrywane natychmiast.
  • Ograniczenie komplikacji związanych ze zwrotami i reklamacjami.
  • Wsparcie zachowania ciągłości produktu i bezpieczeństwa – produkty są dokładnie kontrolowane, co pomaga w utrzymaniu standardu marki.
  • Większe bezpieczeństwo i wydajność produkcji – produkcja na dużą skalę wymaga zautomatyzowanego systemu kontroli, szczególnie jeśli firma ma rozbudowaną ofertę produktową.  
  • Możliwość kontrolowania nie tylko wyrobów, półproduktów i stanów magazynowych, ale też pracowników i dostawców. Automatyzacja umożliwia szybkie i intuicyjne przeprowadzanie audytów zewnętrznych i wewnętrznych za pomocą prostej w obsłudze aplikacji.
  • Łatwa kontrola najwyższych wymagań sanitarno-mikrobiologicznych w strefach produkcyjnych – system umożliwia np. sprawdzanie czystości pracowników, ich ubrań itd.
  • Poprawa warunków i higieny pracy oraz możliwość korygowania niezgodności czy błędów dzięki Audytowi 5S. Uporządkowanie i standaryzacja procesów mogą dotyczyć zarówno pracownika, stanowiska pracy, jak i wyposażenia pomieszczenia. Audyt 5S minimalizuje ryzyko zanieczyszczeń na etapie produkcji. Dodatkowo niweluje nieefektywne wykorzystanie zasobów, a tym samym ogranicza ponoszenie zbędnych kosztów.

Podsumowanie

Branża kosmetyczna /nieustannie mierzy się z wyzwaniami licznej konkurencji i dużego nasycenia rynku. Dlatego bardziej konkurencyjne stają się firmy, które są w stanie dostosować się do ciągle zmieniających się technologii i stopniowo odchodzić od procesów manualnych, które są możliwe do zautomatyzowania. Przyszłością są więc zaawansowane systemy kontroli jakości, które zapewniają wydajną, nieprzerwaną produkcję wolną od wad i nieprawidłowości.

Artykuł został opublikowany w kwartalniku "Świat Przemysłu Kosmetycznego" 2/2022